Presidential debates

Sa America, nahimo nang kabahin sa ilang electoral process ang pag-debate sa buot magpapili sa ilang presidente.

Ang resulta sa maong debate, daku kaayo og epekto ngadto sa mga pumipili kay dinhi ilang makita kinsa ang most qualified pakigharong sa mga suliran nga giatubang sa ilang nasud.

Mao nga dinhi sa ato, nangusog ang Comelec ug gidason sa mga magbabalaod ug sa katawhan mismo, ang pagpahigayon og presidential debates.

Dinhi atong masukod ang katakos ug kamatinud-anon sa buot magpapili pagka-presidente. Ug atong lauman nga gumikan niini, mo “vote wisely” ug responsable na g’yud ang mga pumipili.

Sa ato na nga gibalikbalik dinhi, ang umaabot nga eleksiyon can make or break sa atong nasud. Literally, ang umaabot nga eleksyon, makapauswag o makasiak sa atong nasud ug  makapakidlom sa atong mga paglaum.

Sa una nga mga eleksyon, ato lang ni nga gi-take for granted. Wala kita maghatag og bili sa atong mga katungod pagpili. In fact, sa uban, ila lang ning giduladulaan, ginegosyo pa.

Ang presidential debates, suma sa Comelec, sugdan karong Pebrero sunod tuig, tulo ka bulan sa dili pa ang eleksyon sa Mayo 9. Ang schedule: Feb. 21 sa Mindanao, March 20 sa Visayas, ug ikatulong hugna, April 24 sa Luzon.

Wala pa’y mga venue kun asa ipahigayon ang maong mga presidential debates. Lagmit, sa Visayas anhi g’yud sa atong dakbayan.

Unya, lainlain ang mga isyo ang debatehan. Sa Mindanao: agriculture development, poverty reduction, asset creation and redistribution; Visayas: disaster preparedness, climate change adaptation, healthcare, education, and fighting corruption; Luzon: traffic and public transportation, electoral and political reforms, national defense.

Alegre ni. Atong makita ang giingon nga let’s see the scatter. Kun modayon si Senador Miriam Santiago pagdagan, mura’g siya ang mo-excel, siya ang manghawod sa debate.

Apan kun siya ang mudaog sa debate, nagpasabot ba nga siya ang most qualified pagka-presidente? Automatic ba nga siya na ang pilion?

Sa laing bahin, si Babe Romualdez sa iyang column sa Philippine Star miingon nga more presidential candidates good for Mar. Bitaw, being in the administration, hingpit ang machinery, kasagaran sa mga incumbents, nagpabilin sa Liberal Party, ug mabahinbahin ang boto sa opposition.

Ug mao ni ang nahitabo ni former President Fidel Ramos. Gawas nga siya ang gisabak ni Pres. Cory Aquino, daghan siya’g kontra, sila si Miriam Santiago, Danding Cojuangco, Ramon Mitra, Jovito Salonga, Imelda Marcos ug Doy Laurel.

Sa ato pa, magkadaghan ang manglansar, makapabor ang anaa sa administrasyon.