Napugwat sa pagtay-og

Sama sa naandan, naunhan na sab sa United States Geological Survey (USGS) ang Philippine Institute of Volcanology and Seismology (PHIVOLCS) sa paghatag og detalye sa linog nga nitay-og sa Bohol, Sugbo ug Negros gahapon sa buntag. Naabtan sila og kapin sa tunga sa oras human sa linog sa alas-9:47 sa buntag una nakahatag og pasiunang kasayuran. Di na hinuon kaayo biya ang PHIVOLCS, nauwahi na lang og lima ka gutlo.

Apan ang problema mao ang kalibog nga nitumaw tungod sa managlahi nga epicenter nga ilang gitumbok: Ang USGS nitultol sa kadagatan duol sa mga lungsod sa Lila ug Garcia Hernandez; apan ang PHIVOLCS niinsistir nga ang sentro sa linog duol sa mga lungsod sa Buenavista ug San Miguel.

* * *

Masabot unta kun nagligas lang og diyutay ang managlahi nilang coordinates. Ang gitumbok sa USGS nga 25 ka kilometro sa habagatan sa Garcia Hernandez naa duol sa kabaybayonan sa Lila, Dimiao, Valencia, Garcia Hernandez ug Jagna. Samtang ang gideklarar sa PHIVOLCS nga sentro sa linog mao ang lapad nga umahan 12 ka kilometro sa habagatan sa Buenavista, Danao ug San Miguel.

Kun imong suhiron ang mapa, ang duha ka epicenters nahimutang sa duha ka tumoy sa Bohol. Pulos kahimanan sa PHIVOLCS nga nahimutang sa ilang seismic station sa Tagbilaran City. Nganong tibuok isla may kalainan sa pagbasa sa duha ka ahensiya?

* * *

Pasiunang banabana sa gikusgon sa pagtay-og modason sa kasayuran sa PHIVOLCS. Nitaho sa labing kusog nga tay-og mao ang San Miguel ug Sagbayan sa Bohol, Cebu City ug Mandaue City nga duol sa Buenavista. Mga molupyo sa Lila ug Garcia Hernandez niingon nga hinay rang tay-og, pipila gani nila wa kabantay sa linog.

Ang banabana sa gikusgon sa pagtay-og pinasikad ra hinuon sa mga tawag sa katawhan nga naapektahan ug sa ilang paghulagway sa palibot. Maong maoy gilista nga sentro sa linog, wa mahisguti sa PHIVOLCS pilay intensity sa Buenavista. Wa ni magpasabot nga wa sila mauyog. Wa lang tingali makatawag sa buhatan sa PHIVOLCS nga ambot pila ray nahibawo unsay numero sa telepono.

* * *

Sa una pa lang nilang bulletin sa linog, gipasalig na sa PHIVOLCS nga way mapaabot nga kadaot ug aftershock. Kapin sa oras human sa linog una pa nipasabot si PHIVOLCS Director Renato Solidum Jr. nga aftershock ra sab diay ang pagtay-og sa Magnitude 7.2 nga linog sa Bohol niadtong Oktubre 15, 2013.

Naneguro lang tingali sa kaluwas sa ilang mga kawani, o nagdalidali paghukom sa way pagpaabot sa katin-awan sa PHIVOLCS, pipila ka lokal nga mga opisyal nisuspenso sa trabaho sa gobiyerno. Tuod man, way aftershock ni kadaot nga nisunod sa linog. Apan nahinayak nang mga mayor ug gobernador nga utrong gilubat-lubatan.

[email protected]