Nagkadaghan ang edaran

Segun sa survey, niadtong 1998 – ang tawo nga sentenenaryan o nag-edad 100 pataas, sa tibuok  kalibutan, adunay gidaghanon nga 135,000, apan sa karong tuiga nikabat na sa 300,000. Kini dili lang tungod kay mitubo ang atong populasyon kon dili mitaas na’g diutay  ang ‘mortality rate’ o ang pag-umento sa lugway nga kita mabuhi og taas-taas nga edad.

Padayon pa ang lantugi sa mga sayantis ug sa mga eksperto sa medikal niini nga gilalisan pa kon kini may kalabutan ba sa ‘superior genes’ o sa maayong istilo sa kinabuhi. Ang medical di seguro sa pamahayag nila sa pagtumbok sa hinungdan. Apan ilang nadiskubrehan nga sagad sa  mga sentenaryan, wala’y mga sakit nga gipamati (chronic desease), hinuon sagad pud mga hinay o luya na og linihokan tungod sa  pagkatiguwang na sa edad.

Matud pa ni Thomas Pearl, director sa England Centenarian Study sa Boston Medical Center, ang  sekreto, naa ra sa talagsaong kombinasyon sa mga ‘genes’ o ang kaliwat nga may ispesyal nga kemikals sa ilang pagkatawo. Apan ang uban misugyot nga duna say dakung kalabutan, ang maayong istilo nila sa kinabuhi, sama sa resulta sa interbyu nila sa mga sentenaryan;

(1) Makigsanduroton sa isigkatawo o makigdaiton nga malipayon.

(2) Gihimong kinabuhi ang pagtuman sa mga kabubut-on sa Dios.

(3) Wala’y bisyo sa makahubog nga ilimnon o ‘alcoholic drinks.’

(4) Dili manigarilyo o hinabako sa bisag unsang klase sa pagtabako.

(5) Maayo og kinatulgan sa bisan unsa nga higayon o oras.