Fundraising para sa 2016?

Nabalaka na ang mga kunsomedor nga sa umaabot nga mga adlaw dili na nila masugakod ang kamahal sa presyo sa mga palaliton sa kamerkadohan, ilabi na ang bugas nga tataw kaayo’ng “artificial” ang pagsaka sa presyo.

Makatuo ba kamo nga ang bugas mais mosaka og P3 sa usa ka semana lang ang gilay-on?

Mata’g Sabado ko nga mangopra og bugas-mais (10 kilos) aron isuplay sa akong mga trabahante sa baboyan, busa kada semana ko moping-it sa kasakit sa isaka sa presyo mata’g kilo.

Niadtong Mayo 31, ang bugas-mais sa Tabunok public market mapalit og P32.50 ang kilo. Pagka-petsa 7 sa Hunyo, misaka kini og piso mata’g kilo ug nahimong P33.50 hangtod sa Hunyo 14.

Pagka Hunyo 21, misiga akong mata kay bisan asa ko’ng tindahana sa Tabunok, ang kinabaratohan nga mais mapalit sa ‘tag P35 na kada kilo!

Mao kini gitawag sa iningles og “skyrocketing” kay mura og rocket nga paspas kaayo ang pagsaka.

Unsay nahimo sa National Food Authority niini?

Misulay usab ko pagpangutana sa mga tindahan og bugas sa Tabunok asa kini’ng NFA retail outlet o bisan unsa nga tindahan nga namaligya og NFA rice aron pagsusi kun nagtug-an ba g’yud sa tinuod ang NFA sa pasiatab niini nga aduna sila’y NFA rice nga gipakatap sa kamerkadohan aron pag-abag sa mga kunsomedor nga dili nagbaguod sa presyo sa commercial rice.

Apan ang akong mapangutan-an, igo ra g’yud sa pagtubag “ambot sir, murag adto man ka sa NFA mamalit ana.”

Gibangkong na, abi kay NFA rice adto kita mamalit og kinilo sa NFA warehouse o sa NFA-Cebu office?

Usa nako ka silingan sa Barangay San Nicolas mitawag g’yud nako tungod sa nabasa niya’ng Tikdol niadto’ng miagi nga semana mahitungod niining NFA rice.

Matud niya nga adunay tindahan sa Tabo-an public market nga gihatagan og “allocation” sa NFA. Kun wala ko masayop, ang matag kilo sa NFA rice P27 ug adunay P32.

Apan sumala pa nga kining maong tindahan sa usa ka “Bilma” wala mag-display ug wala mamaligya og kinilo ngadto sa mga kunsomedor sa San Nicolas tungod kay adunay komprador nga magdala og trak de karga nga mohakot sa iyang NFA rice ug presyohan na og mahal.

Dili ko motuo nga wala’y kalibutan ang NFA niini’ng binuanga. Trabaho sa NFA ang pagseguro nga ang NFA rice maabot ngadto sa mga kunsomedor ug dili mapunta sa mga kamot sa mapahimuslanong mga negosyante.

Asa man dad-a ang NFA rice nga komprahon gikan sa Tabo-an?

Adunay misumbong nako nga uso ang “repacking” sa mga negosyante nga nagmentinar og mga bodega. Matud niya nga ang makompra nga NFA rice gikan sa mga negosyante (ug gikan mismo sa NFA warehouse niadtong adunay koneksiyon sulod sa NFA) isagol sa commercial rice ug i-repak una i-apod-apod sa kamerkadohan.

Siyempre, dako na ang ginansiya sa mga negosyante tungod sa kabarato sa puhonan sa NFA rice nga isagol sa commercial rice nga puwerte’ng kamahal sa presyo. Hunahunaa, ang NFA rice P27 o P32, samtang ang commercial rice moabot og P45 ngadto sa P50.

Pila kaha ka negosyante nga sama niana’ng negosyante og bugas sa Tabo-an nga dili mobaligya og kinilo sa publiko kay ipakompra lang sa mga dagko’ng negosyante og bugas?

Mao kini ang hinungdan nga sa akong komprahanan (Tabunok ug Minglanilla) wala kita’y makit-an nga NFA rice.

Palapdon nato ang atong analysis ngano’ng ingon niini kamahal na ang bugas karon. Gawas sa bugas, mimahal usab ang ahos, bombay ug uban pa nga lamas.

Binuang kini sa gobiyerno. Inay moabag sila sa atong mga mag-uuma, tua sila magsalig sa importasyon. Ang mga farmers’ organization bayran lang og P10 ngadto sa P20 kada sako.

Ngano nga sa importasyon man ganahan ang mga opisyal sa gobiyerno? Siyempre, dinhi sila maka-kickbak ug makatigom para “fundraising” alang sa 2016 election.

Nagduda ko anang presensiya ni kanhi Senador Kiko Pangilinan kay imbes mobarato ang mga pagkaon pagbutang ni Pres. Noynoy Aquino kaniya isip “food security czar” nimahal man hinuon ang bugas ug lamas.

Nagtuo ko nga si Kiko gibutang para lang sa fund-raising aron atbangan si Agriculture Secretary Proceso Alcala nga wala na saligi sa Malacañang.