Luwas ka ba sa biyahe?

Samtang nagsuwat ko ini, nagpadayon pa ang pagpangita sa Malaysia Airlines flight MH370 gikan sa  Malaysia paingon sa China.  Daghang kwestyon ang nitumaw kun unsa gyud ang gidangatan sa eroplano nga adunay gitas-on sa pako nga 200 metros ug gitas-on sa abyon nga kapin sa 209 metros.  Nagkantidad og $250 million ang Boeing 777 nga usa sa giisip nga labing high-tech karon.   Daghang nitumaw nga teyoriya unsay gidangatan sa eroplano nga adunay sakay nga 227 ka mga pasahero ug mga tripulante.  Subo paminawon nga human lang sa pipila ka minuto gikan sa ilang paglupad ug likod sa high-tech nga mga ekipo, wa’y timailhan nga nadaot ang eroplano.

Ang nahitabo ning bag-o sa Malaysia Airlines nakapahinumdum natong tanan sa bugtong pangutana nga ato nang gisaw-an ‘sab kaniadto—unsa ka ba ka luwas sa imong biyahe sa eroplano?  Kung tan-awon ang pagtuon, daghan gihapon ang mosalig sa eroplano isip labing luwas nga paagi sa biyahe.  Nigawas nga usa sa matag 11 milyones ka flight lang ang makasugat og disgrasya.  Mas luwas ni itandi sa daghang disgrasya sa kadalanan ug sa kadagatan.  Apan kung moabot sa punto nga mahitabo ang disgrasya sa eroplano, kini ‘sab ang labing makalilisang kaayo ug mas nipis ang kahigayonan nga aduna pay mga tawo nga maluwas sa biyahe.

Nakahinumdum ka pa ba sa mga higayon nga pahubuon ka sa imong sapatos ug medyas sa dayong su’d sa final x-ray sa tugpahanan?  Daghang mga pasahero ang magbagulbol kaniadto tungod sa kahasol sa maong proseso.  Apan kun ang bugti sa maong paagi mao ang kaluwas sa mga pasahero, nganong magyawyaw pa man ‘ta sa pagreklamo.  Sa uban nga mga nasud, wa’ gihimo ang maong paagi apan dinhi lang sa Pilipinas.  Apan karon, human sa sunod-sunod nga reklamo nga makalangay ug makahasol sa mga biyahidor, gitang-tang ang maong kamanduan ug balik sa normal nga pag-agi sa mga x-ray nga pasilidad ang mga pasahero.  Daghan ang nagtuo nga dako ning kawad-on sa seguridad sa mga pasahero nga mosakay sa eroplano.

Human na ang mga panahon nga makaingon ‘ta nga pang dato lang ang eroplano tungod sa ka mahal sa maong biyahe.  Karon, bisan si kinsa mamahimo nang makasakay og eroplano tungod sa ka barato na sa pletihan.  Pinaagi sa pagkuha og mga promo rate, mahimo nang makaadto og kaulohan ug ubang bahin sa nasud sa pleti nga P500.  Kini ang hinungdan nga mas taas nga risgo ‘sab karon sa disgrasya sa abyon sa mga sakop sa atong pamilya o mismo nato.  Kaniadto, maihap lang ang imong kaila nga mosakay og eroplano, karon daw yanong pamaagi sa transportasyon na ang abyon nga maoy labing praktikal nga paagi sa biyahe.

Ang nahitabo sa Malaysia Airlines di’ halayong mahitabo sa uban nga abyon sa kalibutan.  Ug lahi sa barko ug mga sakyanan sa kadalanan nga aduna ray kagawasan dayon o mahimo rang makita ang patay’ng lawas, ang eroplano nagpasabot og mas taas nga risgo nga di’ na igkita ang mga pasahero.  Apan ang kaluwas sa biyahe, magdepende sa unsang mga lakang nga gihimo sa mga tripulante labi na sa mga piloto sa abyon.  Kung ang eroplano lang ang tan-awon, wa’y lalis, mas high-tech ni karon itandi sa mga nilabay nga model sa eroplano.  Apan kung mopatigbabaw ang kahuyang ug pagka-iresponsable sa mga tawo nga anaa sa eroplano, lakip na ang mga pasahero—ug sa mga ground personnel nga maoy adunay katakos sa pag-monitor sa dagan sa mga abyon, mahitabo ang di’ nato buot nga mahitabo.  Ang gidangatan sa eroplano sa Malaysia Airlines usa ka lanog nga pagpahinumdum kanato nga adunay daghang buslot ang atong seguridad diha sa atong transportasyon sa kahanginan.

Kung tinuod ang nigawas nga teyoriya nga binuhatan sa mga terorista ang maong disgrasya, dako ning sagpa sa atong seguridad ug dako ning insulto sa atong aviation industry sa kalibutan.   Kung human sa mga hi-jacking nga nahitabo nga nisangpot sa pag-kontolar sa mga terorista sa mga eroplano, wa’y leksyon ug mga lakang nga seguradong mosumpo sa mga terorista, nagpasabot ning wa’ pa gyud diay ‘ta’y ma-leksyon gikan sa makalilisang nga gipanghimo sa mga terorista.

Email: [email protected] or [email protected]