Saup mamahimo bang palagputon kun ibaligya na ang yuta?

Kun ang mga trabahante adunay security of tenure basi sa Labor Code, ang mga saup kon tenant aduna sab sila’y security of tenure basi sa  Agricultural Tenancy Act of the Philippines. Apan kun gusto nang ibaligya  sa landowner ang property nga gitikad sa usa ka tenant mamahimo ba kining basihan sa pagpalagpot kaniya? Kana nga pangutana ang atong tubagon karon.

“Dear Atty. Divine;

Aduna mi yuta nga among gipasaupan ug siya maoy nagtikad sud na sa napulo ka tuig. Niadtong miaging tuig namatay ang among ginikanan ug nagplano unta kaming mga anak nga bahinon na ang maong yuta kay ang uban gusto na nilang ibaligya ang ilang share. Ang among problema karon mao ang saup kon tenant. Ang akong pangutana kun mamahimo ba among papahawaon ug bayran ang maong saup aron siya mopahawa sa among yuta nga iyang gitikad? Pila man sab kaha ang among ibayad kaniya? Aduna nay gustong mopalit sa maong yuta apan di siya mosugot nga adunay saup, unsa may angayan namong buhaton kun dili mopahawa ang tenant? Hinaut nga imo ming matambagan sa among problema.— Lauro

Dear Lauro,

Kanang mga tenant nga nagtikad sa mga umahan aduna kana sila’y gitawag nga security of tenure. Buot ipasabot nga dili sila mamahimong mapahawa bisan pa kun ibaligya or lain na ang tag-iya sa maong yuta. Gani kun mamatay ang original tenant kon saup ang iyang tenancy right mamahimong ma-transfer usab ngadto sa iyang immediate family sama sa iyang mga anak nga maoy mopadayon sa pagtikad. Kini basi sa R.A. No. 2263 kon Agricultural Tenancy Act of the Philippines. Basi sa maong balaod, ang usa ka saup dili gyud mapalagpot gawas lang kun siya adunay nahimong kalapasan sama pananglit sa wa niya pagremit sa bahin nga gikasabutan ngadto sa tag-iya sa luna  o wa siya mobayad sa rental. Sa ato pa, kun way nahimong kalapasan ang maong saup dili gyud siya ninyo mapapahawa. Hinuon mamahimo man ninyo siyang hangyuon nga inyo siyang papahawaon apan bayran siya sa kantidad nga reasonable sab alang kaniya ug kana magdepende sa inyong kasabutan. Kun mosugot siya mas maayo apan kun di siya mosugot wa gyud mo’y mahimo ug dili gyud kamo makapugos sa pagpalagpot kaniya. Hinaut nga akong natubag ang imong pangutana. Daghang Salamat and God Bless.—Atty. Divine

* * *

Kun kamo adunay pangutana, ipadala lang sa Legal Corner sa Banat News sa V. Gullas Street, Cebu City or email sa [email protected] ug akong tubagon ang inyong pangutana pinaagi sa akong column matag adlaw’ng Miyerkules ug Domingo.