Ayaw pagkalisang

Kini ang kanunay nga tambag ngadto sa mga Bol-anon nga maoy grabeng naapektuhan sa linog. Sa matag aftershock nga masinati, ang pagpakalma nila ang labing maayong paagi aron di’ na madugangan pa ang kahadlok nga maoy ilang gipuy-an usa ka semana na karong adlawa. Apan kinsa ba ang tawo nga adunay katakos nga mopakalma sa mga biktima sa linog kun ang tanang tawo sa lugar pulos nahadlok sa sunod-sunod nga pagtay-og nga masinati. Di’ sa pagtandi, apan ang linog na ang labing makahadlok nga katalagman nga moabot sa usa ka komunidad. Kining tanan, tataw sa mga dagway ug disposisyo sa mga taga Bohol ug taga Sugbo su’d sa usa ka semana na karon.

Salamat sa teknolohiya nga atong gihuptan karon ug mas paspas ang pagpadangat sa mga impormasyon pinaagi sa text message, sa facebook ug twitter ug uban pang social networking site. Ang kaniadto lisud ug imposibleng mapadangat nga impormasyon tungod sa pagkapiang sa daghang instalasyon sa gobyerno, karon mas dali ang pagpahibawo sa tibuok kalibutan sa mga nahitabo sama sa Bohol ug sa Sugbo nga maoy grabeng naigo sa linog. Apan ang maong teknolohiya ang giabuso karon sa mga tawo nga iresponsable. Inay ang pagpapas sa kalisang sa mga tawo ang tumong, mas nipatigbabaw pa ang ilang pagpasa sa sayop ug wa’y basehanan nga impormasyon ngadto sa ubang tawo.

Ang pamahayag nga ‘ayaw pagkalisang’ daw imposibleng matuman sa mga tawo nga maoy direktang naapektuhan sa linog tungod sa iresponsableng pagpasa sa impormasyon ngadto sa ubang tawo nga wa’ pa matambali sa ilang trauma o grabeng kahadlok nga nasinati. Ang mas pait tungod kay samtang gipakatap ang sayop nga impormasyon, nagpadayon ‘sab ang mga pagtay-og nga nasinati sa Sugbo ug sa Bohol. Ang wa’y puangod nga pagpakatap sa wa’y basehan nga impormasyon ang mas pang nakapagrabe sa kahadlok inay motambal unta sa kabalaka sa mga tawo nga maoy grabeng nag-antos sa kaguol ug kahadlok da’ sa linog.

Karon ang tukmang panahon nga mas ‘tang mahibawo unsaon sa paggamit ang teknolohiya nga gihatag kanato sa bag-ong panahon. Imbes nga mopatigbabaw ang kahadlok, mas mopatigbabaw unta ang atong pagka-responsable kun makadaot ba inay makaayo ang maong mensahe kun o galing ipasa pa ang detalye sa ubang tawo. Karon ang panahon aron ‘ta mahibawo nga igo na ang kalisang nga nasinati sa mga tawo ug igo na ang pagsige og tay-og aron malisang ang katawhan. Di’ maayo nga pun-an pa ang kabalaka pinaagi sa pagpakatap sa wa’y basehanan nga mga impormasyon nga mas nakapabalda ug nakasamok sa panghuna-huna sa mga tawo nga buot na untang magpuyo nga normal tunga-tunga ining padayong mga pagtay-og.

Mas maayo pang ipakatap ang mga mensahe nga panginahanglan nga pagkaon, tubig, tambal ug uban pang mga nag-unang panginahanglan. Ang maong matang sa impormasyon ang mas natong gikinahanglan nga ipakatap ngadto sa binilyon ka mga tawo sa kalibutan aron ilang mahibaw-an nga di’ sayon ang nasinating katalagman karon labi na sa mga taga lalawigan sa Bohol. Inay uyogon ang katawhan sa iresponsableng mga mensahe nga nanghadlok sa mga tawo, mas maayo pang uyogon nato ang kalibutan sa tinuod nga impormasyon nga aduna pay daghang lugar sa Bohol nga wa’ pa gihapon maabti og tabang. Nga aduna pay daghang mga tawo nga nag-antos sa pagpaabot sa presensya sa gobyerno. Nga usahay mas paspas pa ang lihok sa pribadong sector inay sa gobyerno.

Ang labing maayong buhaton tunga-tunga sa bag-ong teknolohiya nga atong gihuptan karon mao ang pagpatigbabaw sa kamatuoran inay sa wa’y basehan nga impormasyon. Mas maayo pang gamiton ang teknolohiya sa pagdangat sa tinuod nga mga panghitabo inay ipatigbabaw ang kahadlok. Mas maayo nga gamiton ning mga butanga aron nga makapangayo og tabang alang sa mga inosenteng biktima ning makalilisang nga trahedya.

Email: [email protected] or [email protected]