Dili patas nga balaod sa armas

“Polis gikulata, gipatay.”

“Traffic enforcer gipatay og kanhi polis.”

Pipila lamang kini sa mga balita sa mga krimen nga nanghitabo sa dakbayan sa Sugbo.

Bisan maingon nato nga isolated ang nahitabo kang PO2 Gerlito Estremos, sakop sa Fuente Police Station, nga gikulata ug gipatay sa nanag-motorsiklo diha sa eskina P. del Rosario ug Junquera, apan panghitabo kini nga angay ika-alarma sa mga opisyal, ilabi na sa mayor sa dakbayan nga si Mike Rama.

Naunsa naman kining siyudad sa Sugbo, sayon ra kaayong manghitabo ang pinatyanay?

Mao unta kini ang isulod sa hunahuna ni Mike, aron kapangitaan niya og paagi nga walay ingon niining mga panghitabo nga ikahadlok sa mga residente ug sa mga bisita.

Si PO2 Estremos nag-roving aron sa pagpangita sa nagkawat sa iyang helmet sa dihang naatlan nga dihay duha ka tawo nga nagsakay og XRM nga motorsiklo nga mibunlot ug miguyod sa polis ug gikulata, nag-inilogay sa service firearm sa polis ug sa pagbuto ang polis maoy naigo.

Niadtong miaging semana, sakop usab sa City Traffic Operations and Management (CITOM) ang gipusil sa Gov. Cuenco avenue sa Banilad sa samtang nag-man sa trapiko. Ang nagpusil kanhi polis nga si Geoffrey Borinaga.

Ang mga nangaging pinatyanay naglambigit og mga riding in tandem – magmotorsiklo ini’g tira nila sa ilang biktima. Daghan na ang mibay-ad sa karsada.

Wala na lang ba gyu’y sulbad niini?

Kining mga klaseha sa krimen nanghitabo taliwala sa atong paninguha nga kita sa Sugbo ang maka-host sa mga dagkong international events sama sa APEC Forum karong 2015.

Dili hinuon mahimong rason kining pinatyanay nga i-atras atong paninguha pag-host nianang dakong kalibutanong kalihukan. Apan maayo unta og paninguhaon nato nga mo-ubos atong crime rate una kita mangahas pag-host sa mga dagkong kalihukan.

* * *

Duha ka mga bag-ong balaod nga gipirmahan ni Presidente Noynoy Aquino nakadawat og lainlaing reaksiyon.

Una niini mao ang bag-ong balaod sa paghupot og armas, ug ang ikaduha mao ang estriktong balaod sa pagdili sa pagmaneho og sakyanan kun hubog ug ubos sa impluwensiya sa drugas.

Unahon nato pagtikdol kining bag-ong balaod sa paghupot og armas. Sa bag-ong balaod, ang usa ka tawo nga gustong mohupot og armas molukat og lisensiya nga ma-expire matag upat ka tuig. Sa ato pa, sama sa pagmaneho og sakyanan, ang lisensiya sa armas i-isyu sa tawo, dili na sa armas. Sa karaang balaod, ang armas man ang lisensiyahan.

Apan ang naka-anti-poor niining bag-ong balaod mao nga gawas sa firearms license nga renewable kada upat ka tuig, ang armas irehistro usab ug ang registration niini renewable matag duha ka tuig.  Sa ato pa, molukat ang tag-iya sa armas og lisensiya ug molukat usab kini og rehistro sa armas; renew sa lisensiya matag upat ka tuig ug renew sa rehistrasyon matag duha ka tuig.

Naka-ingon ko nga dinhi sa Pilipinas, kining prebilihiyo paghupot og armas dili patas. Kay ang maka-afford niini kadto ra man adunay dagkong suweldo.

Unsaon na lang kadtong nagsalig lang sa suweldo? Unahon na lang gyud nang pag-renew sa lisensiya ug rehistro. Ang rehistro ra ba magkantidad og 25% sa kantidad sa armas.

Nabutang hinuon sa bag-ong balaod nga kadto lang adunay kaya ang mahimong makahupot og armas, makalukat og lisensiya alang niini. Ang kamahal lang daan sa paglukat og lisensiya ug rehistro sa armas dili kaya sa pordoy.

Mao nga kasagaran sa mga pordoy mahimo intawon nga “defenseless” kun atakehon sulod sa ilang panimalay kay wala’y armas nga igong ikasukol sa mangatake.

Sama kanamong mga sakop sa media nga gagmay kaayo og suweldo, kuyaw ang among trabaho mao nga giila among katungod paghupot og armas, pero dili paigo sa among bulsa ang lisensiya ug rehistro ug pagpa-renew unya niini.

Apan sa mata sa balaod, patas ang katungod sa pagdepensa ma-pordoy man o ma-adunahan. Apan ang katungod sa paghupot og armas alang sa pagdepensa dili patas kay adunahan ra ang giila sa balaod. Kining balaora nindot paminawon kay makamenus kuno sa mga “loose firearms” pero dili ko motuo niini.

Ang mga pordoy nga gustong mo-armas sa kaugalingon aron adunay igong ika-depensa inig abot sa panahon, magtiner gihapon og armas bisan wala siya’y lisensiya ug rehistro sa armas.

Kay mas bali nga unahon niya ang bugas ug sud-an kay sa kamahal unya sa lisensiya ug rehistro.

Pustaanay pa ta!