Ang sakit nga diabetes

Ang pagsaka sa insidente sa diabetes karong panahona sa atong nasod, angayan nang mahimo kining hinungdan nga makapa-alarma. Niadtong tuig 1997, adunay upat ka milyon nga diabetison dinhi sa Pilipinas, ang maong gidaghanon modoble kada pito ka tuig. Gitawag kini sa World Health Organisation, dakung epedimya sa kalibutan, may 120 milyones nga diabeteson, sa 2025 madoble 250 milyones.

Kining sakita, inanay nga hilom ingon sa wa lang apan diay bangis nga way kukaluoy mopatay sa tawo. Mahimo usab kining panulondon sa kaliwat, nga way giila nga pangedaron motakboy. Ang Diabetes wala pa kaayo nato matagad nga gibalewala lang. Makahimo kini sa pagduwa nga mumogna og makamatay nga daghag komplikasyon sama sa atake sa kasingkasing, kidney, stroke, ug uban pa.

Ang diabetes mas midaghan karon gumikan sa nagkadakong katilingban sa konsumidor balewala ang kahimsog. Isip sakit nga motidlom sa lawas,  bisan kini dili kayo hingpit nga mamaayo, apan makontrolar kini pinaagi sa pagtagad nga matngonan ang istilo sa kinabuhi. Kinahanglan masingkamoton sa pagtuon nga makabaton og tukmang pag-atiman nga mopalig-on  sa kahimsog sa lawas.

Ang pag-edukar mahitungod ning sakita maoy usa nga kahatagan nato og dakong panginahanglan o importansya. Daghan na karong libro, nga kun basahon di na maglisod sa pagsabot kay gigamitan kini sa lengwahe nga alang gayod sa mga yano nga magbabasa. May makita kamo niini sa tanang mall nga dunay mga bookstores. Adunay pampleto o gagmay nga libro o pocketbooks.

Sagad sa maong basahon, makakat-on kamo kun unsaon pagmatikod nga may diabetes na kamo. Mahibalo-an usab unsaon ang pagkontrolar ining sakita. Ug ingon man sab nga makahibalo ka kun unsaon ang pagpakabuhi bisan adunay diabetes. Sagad  kun makahibalo na sila nga aduna ning sakita, dili na katug ilabi na kun nasayod siya nga kining sakita dunay daghang komplikasyon.

Kalma lang ayaw pakawa sa paglaom. Haytek na ang atong panahon. Mag-alisto lang nga kun may diabetes, daghan nag mga gadyet nga moabag nato pag-monitor nga di mograbe o kaha makapa-alibyo. May sakit ka ini o wala, mas maayo kanunay nga magpatsek-ap sa blood sugar mo. Naay daghan sa mga botika nga barato ra kaayo. Pakisusi lang kun mopalit kag personal nga gamit.