Sa America, ang July 4, Independence Day, usa ka dakung kasaulogan. Gani, sa among panahon, duyog kita sa maong kasaulogan, hangtud nga giusab ang atong Independence Day matag June 12, kay mao kono kini ang tinuod nga kagawasan alang kanato.
Sa naglakaw ang mga tuig nga nagkabugnaw ang atong pagsaulog niini … gani karon, mikilab lang ang Independence Day … mora lag way nahitabo. And perhaps, alang sa mga batan-on, labi na sa mga adis-adis, walay bili ang maong adlaw. Mas nag-observe pa kita ug mas holiday pa alang kanato ang matag sangka ni Pacquiao batok sa mga buot moilog sa bakus.
Sa iyang kolum sa Philippine Star, si Sara Soliven de Guzman nagkanayon: “After 114 years of Independence – we are still miserable.” 114 years sa atong kagawasan – pobre lang gihapon ang Pilipinas. Kinsay ganahan mo-observe niini? Mas nag-observe pa kita sa Judgment Day pagpakanaug sa hukom sa Impeachment Court batok ni kanhi CJ Corona.
Nangutana si Sara: What have we become as a nation? Have we truly achieved independence? What have our politicians (ang atong mga lider ba) done from that momentous day in country’s history? Why have we become a “damaged” society?
Ikawy tubag ini, Dro. Apan, kun maghisgot kita’g mga political leaders – ug sa ilang kapakyas pagpalambo sa atong nasud, ikaw ug ako baya maoy sad-an niining tanan tungod kay ikaw ug ako man ang nagbutang kanila diha sa ilang mga katungdanang publiko.
Mipadayon si Sara: Everything seems to be falling apart. Our forefathers and those who have followed continue to oppress us and exploit not only our land but also our people. We have suffered enough and up to this day, we are unable to enjoy our very basic human rights – only because our public servants (ang imo ug akong gipili), in the three branches of government has not done their duty (wa mag-homework, ang pork barrel lay giseguro), to ensure a good life and hapiness for every Filipino.
Unya, iyang gi-kutlo ang Preamble sa 1987 Constitution: “We, the sovereign Filipino people, imploring the aid of Almighty God, in order to build a just and humane society, and establish a Government that shall embody our ideals and aspirations, promote the common good, conserve and develop our patrimony, and secure to ourselves and our posterity, the blessings of independence and democracy under the rule of law and regime of truth, justice, freedom, love, equality and peace, do ordain and promulgate this Constitution.”
Nindot kaayo. Makahilak sad ta. Maayo kaayo ta ini. Ngilngig kaayo tang mo-Inenglis. Apan, kutob ra ta dinhi. On Independence Day, ngilngig kaayo ang atong mga speeches. Apan, again, kutob ra ta dinhi.
Among others, sige kitag pasiugda og mga Job Fairs, usa ka epektibong paagi paghingilin sa nagsangkiig natong kaigsoonan – pagbiya sa ilang mga banay ug sa yutang natawhan, aron manginabuhi didto gawas sa nasud – ug labaw sa tanan, aron maka-remit sa ilang mga kinitaan balik nganhi sa nasud, uban sa pag-ulo-ulo kanila pinaagi sa pagtawag kanila nga mga modern heroes.
Independence Day? Independent, nga bisan sa bugas nagsalig kita sa ubang kanasuran?
Independent, nga bisan sa pagpanalipood sa atong teritoryo nagsalig kita sa America? Independent, nga lagmit mapasar ang RH Bill ug ma-legalize ang abortion sa atong nasud, gumikan sa diktar sa gamhanang mga nasud?
At any rate, a belated Independence Day greetings.