• Ang Sinulog ang giilang piyesta sa Sugbo nga saulogon matag ika-tulong Domingo sa buwan sa Enero. Ang kasaulogan nagpahinumdum sa pagtalikod sa mga tawo sa patuong pagano aron hangpon ang pagtuong Kristiyano.
• Ang pulong nga Sinulog gikan sa pu’ng nga ‘sulog’ nga nagpasabot og su’g sa tubig. Gihulagway ini ang duha ka abante ug usa ka atras nga dance step. Karon, duha ka kategoriya sa sayaw ang gisalmotan sa lain-laing grupo; ang Sinulog based ug Free Interpretation.
• Niadtong April 7, 1521, niabot ang Portuguese explorer nga si Ferdinand Magellan sa Sugbo. Iyang gipresentar ang imahe ni Sr. Sto. Niño ngadto kang Hara Amihan, kapikas ni Rajah Humabon. Human sa pipila ka tuig, ginganlan si Amihan nga Queen Juana isip pasidungog kang Juana, ang inahan ni Carlos I nga maoy pangu’ sa Espanya kaniadto.
• Gawas ni Humabon, nagpabunyag ‘sab sa Romano Katolikong pagtuo ang 800 ka nitibo. Ug dihang nadawat ni Queen Juana ang gasa nga imahen, giingong iya ning gibitbit samtang nisayaw. Nisunod ‘sab pagsayaw ang mga tawo ug ang maong senaryo ang giisip nga labing unang Sinulog.
• Base sa pagtuo sa mga historian, nag-gikan ang Sinulog dance steps sa tig-tambag ni Rajah Humabon nga si Baladhay. Usa ka adlaw, giingong gipatawag ni Humabon si Baladhay ug gipakita ang imahen ni Sr. Sto. Niño. Human sa pipila ka adlaw, nakit-an sa mga nitibo si Baladhay nga nagsinggit samtang nagsayaw isip pasidungog sa imahe sa batang Hesus.
• Human sa kamatayon ni Magellan niadtong April 27, 1521 sa baybayon sa Mactan, namalik sa Espanya ang iyang mga sakop. Apan niadtong April 28, 1565 niabot sa Sugbo ang laing explorer nga si Miguel López de Legazpi ug nipuyo sa lugar nga unang gi-okupar ni Rajah Tupas. Sa usa sa mga nasunog nga barong-barong, nakita sa usa sa mga sundawo ni López de Legazpi' nga si Juan Camus ang box nga ginama sa kahoy. Dihang gibuksan ilang nakita ang imahen ni Sr. Sto. Niño uban ang lain pang mga imahen nga gi-ampoan kaniadto sa mga pagano.
• Matod sa mga historian, 44 ka tuig human ang pagka-kaplag sa imahen, nagpadayon ang pagsayaw sa pag-ampo sa mga Sugbuanon sa batang Hesus di’ aron sa pagpatigbabaw sa ilang mga anitos apan aron pagdayeg sa Ginoo.
• Ang mga Agustinong pari nga kauban ni López de Legazpi sa iyang biyahe paingon sa Sugbo, nagbutyag nga adunay daghang milagrong gihimo ang batang Hesus. Isip pasidungog, nagtukod sila og simbahan sa mismong dapit diin nakit-an ang imahen. Ang maong simbahan ginganlan og San Agustin Church nga karon mas naila sa panga’n nga Basilica Minore del Santo Niño.
• Sukad 1521, ang debosyon ngadto kang Santo Niño mas pang nilapad ug nigamot sa Pilipinas labi na sa Kabisay-an. Daghang mga deboto gikan sa Sugbo ug sa bisan asang bahin sa nasud mopauli gyud aron sa pagtuman sa ilang tinuig nga panaad. Sugod niadtong 1980, ang lokal nga kagamhanan sa dakbayan sa Sugbo nihulma sa gitawag nga Sinulog Festival ug mihatag og ganti sa mga labing maayong grupo nga mosalmot sa tinuog nga Sinulog festival.
• Unang gitukod ang Sinulog parade ubos sa direksyon ni Dávid Odilao, kanhi Regional Director sa Ministry of Sports, and Youth Development. Mga tinun-an ang unang nisalmot sa Sinulog nga nagsul-ob og Moro ug nisayaw sa tambol sa drums. Sukad niadto, layo na og naabtan ang Sinulog festival sa Sugbo.
* * *
Email: rico_lucena@abs-cbn.com or ricolucena@yahoo.com