Miabut na og 150 ka tawo dinhi lang sa dakbayan ang namatud-an nga positibo sa HIV cases ug kadaghanan kanila mga drug addict nga sagad magpa-injection og drugas sa ilang lawas.
Makaingon tingali ang kadaghanan nga maayo ra. Dili man tingali angay’ng kaloy-on kining mga tawhana kun mangamatay tungod sa ilang kabuang. Ngano bitaw nga nagpa-injection sila og pain killer.
Apan dili ingon niini ang pagtan-aw nato niining maong problema. Angay kining kabalak-an tungod kay kun daghan ang mga tawo nga mapositibo sa HIV, dili imposible nga makapatakod pa sila sa ubang tawo.
Gipasabot ko ni Dr. Ella Tac-an sa City Health department nga ang pagbanos-banos og gamit sa dagum nga gamiton pag-inject sa drugas mao ang rason nga daghan ang natakboyan sa HIV.
Kadtong wala makasabot kun unsa kining HIV, mao kini ang sakit nga kun mograbe na pagatawgon na og Acquired Immune Deficiency Syndrome (AIDS) nga wala pa g’yuy nakaplagan nga tambal nga makaayo sa sakit.
Matud ni Dr. Tac-an nga 350 kapin ka tawo ang miadto sa ilang opisina ug nagpa-testing kay miangkon sila nga nakapa-injection sila og Nubain atul sa ilang bisyo.
Sa 350, ang 150 niini positibo sa HIV. Unya, kun kining maong mga tawo dili mohunong sa ilang bisyo, dili imposible nga makapatakud pa sila sa laing mga tawo.
Kun kining maong 150 ka tawo, sagad mga lalaki, makighilawas sa mga babaye ug lalaki ba hinoon, dunay posibilidad nga ang ilang “sex partner” matakdan.
Swerte ko kay wala man g’yud intawon ko’y bisyo. Gikataw-an bitaw ko ni Dr. Tac-an kay buotan kuno ko. He! He! He!
Mora’g maisip na nga “alarming” ang pagdagsang sa HIV cases dinhi sa dakbayan kay tiaw mo nga gikan sa 1989 ngadto sa 2009, miabot lang og 95 ka HIV cases ang natala sa Cebu City health department.
Apan karong tuiga, gikan lang sa Enero ngadto sa Hunyo, miabot na og 150 ang namatud-an nga positibo sa HIV dinhi lang sa dakbayan. Ang nakaproblema sa HIV kay dili ka makaila sa dagway.
Mao kana nga kun makakita ka diha og gwapa o gwapo, huna-hunaa og kaduha kun duna kay plano.
Anugon, moadto ra ba unta ko sa Sanciangko’s Wildflower karong gabii kay nagsabot mi si Ely Bolonos nga reporter sa DYHP kay manganta mi. Dili na lang tingali ko muadto.
* * *
Ang scholarship program sa dakbayan sa Sugbo mora’g dili na mapadayon kay imbis dunay subra nga budget aron dili magkalisud-lisud ang City Hall pagpangita’g pundo alang sa maong proyekto, gastuhon man hinoon nila sa laing proyekto.
Gisugyot ni Mayor Mike Rama nga ang P20 milyones sa gigahin nga P100 ka milyon ka pesos, gastuhon sa ubang proyekto.
Ang ilang rason kay pagka karon kapin ra man sa P50 milyones ang magasto sa scholarship grants tungod kay ang nangeskwela sa mga public high school graduates, kapin ra man sa 5,000.
Ang maayo unta niadto mao nga kun may subra diha lang na siya og gastuhon na usab sa sunod semester. Tan-awa ra gud ninyo ang dukomento nga giaprobahan sa konseho dili ba matag semester ang paghatag og scholarship.
Kun dili kana matuman, ang mga tawo makaingon g’yud nga pamolitika ra g’yud kadto ug sa sunod dili na kamo tuohan.