Kutob ra sa pasidaan

Ang ubang mga nasud naglisud-lisod sa ilang kaugalingon pagsulbad sa samang mga suliran nga sayon kaayo natong naatiman. Giputos nila og pikot nga pukot ang ilang mga bukid ug mga bakilid aron kapanalipdan ang ilang mga molupyo gikan sa mangahug o manligid nga mga bato. Mas yano ang atong sulbad—igo lang natong gibutangan og pahibawo nga, “Beware of falling objects.”

Ang ubang mga nasud naningkamot pag-ayo paghimong mas luwas sa mga dapit nga kasagarang mahitaboan sa mga aksidente sa mga sakyanan. Mahimong pinaagi sa pag-usab sa mga lagda sa trapiko o pagbalhin gyod sa agianan. Mas brayt ang atong sulbad. Igo lang tang magbutang og signage nga, “This is an accident prone area.”

* * *

Ang mga paniid sa ibabaw iya ni Sammy Darza, kanhi tsirman sa Citom, kinsa nasubo pag-ayo sa batasan sa kadagkoan sa kagamhanan sa pagpangita sa labing sayon nga lusot inay sa tinuoray nga kasulbaran sa mga suliran. Matod ni Darza kining laksot nga taras maoy hinungdan sa nagsubli-subli nga dagkong katalagman. Kay nagdumili ang kagamhanan pagkat-on og mga pagtulon-an sa nangaging susamang mga disgrasya.

Ang pagkahagbong sa bus sa pangpang sa Cansomoroy, Balamban niadtong Domingo nga nikalas og 21 ka kinabuhi, 20 nila Iranians, di maoy una. Ug nahadlok kong di maoy kataposan. Daghan nang mga sakyanan ang nadisgrasya ug mga kinabuhi nga nakalas sa samang pangpang ug kasilinganang mga dapit. Apan dugang pasidaan sa kakuyaw sa dapit ray nahunahunaang sulbad sa kagamhanan.

* * *

Nisugyot si Darza og mas epektibo nga solusyon. Matod niya angay’ng sundon ang gihimo sa Estados Unidos ug ubang kanasuran paghimong mas luwas sa ilang kadalanan nga lugsungon ug nagliku-liko tuyok sa kabukiran o subay sa tampi sa lawom nga mga pangpang: Pagpahak sa kabahin sa bukid ug pagbutang og bas sa napatag nga bahin aron nga mamahimong likoanan sa mga sakyanan nga mawad-an og brake o giya samtang manglugsong o moliko sa lawom nga mga lugot.

Matod ni Darza ang humok nga bas mopahunong sa sakyanan. Busa makalingkawas ang mga pasahero gikan sa mas dakong kadaot kun, sama sa bus sa Balamban, molayat sila sa bung-aw.

* * *

Giawhag sang Darza ang DPWH sa pagsusi sa bakilid kaayong mga bahin sa Trans-Central Highway nga nagsumpay sa Dakbayan sa Sugbo sa kasadpang kalungsoran. Matod niya may mga dapit nga, sama sa nahitaboan sa labing uwahing trahedya, di na gyod luwas nga agian.

Wa na si Darza sa kagamhanan. Di nang kapatuman sa mas makiangayong mga sugyot paghimong mas luwas sa kadalanan. Hinaot nga ang mga tampo nilang Darza ug ubang nagpakabanang mga Sugbuanon makapabuka sa mga mata sa kadagkoan sa kagamhanan. Nga mas mapuslanon paglikay sa dugang katalagman ang pagpanalipod, inay pagpasidaan lang, sa katawhan.

* * *

Email:[email protected]