Cebuano language: Kagahapon ug karon

Like any other languages, ang Cebuano nagtubo. Ang Cebuano dili kay dialect lang kondili, language gyud. Kun buot hunahunaon ug kun kwentahon og maayo mas daghan ang nagsulti sa Cebuano kay sa ubang mga languages sa nasud. Imagine, tibuok Mindanao, ug Central Visayas, tunga sa Negros Oriental, ug hapit katunga sa Leyte, Cebuano ang sinultihan. Ug masabot kita sa tanang lalawigan sa Visayas.

Mao kana ang Cebuano language. Apan, lately, morag gi-murder ang atong pinulongan. Consider this:

Sa among panahon, moingon mi: kinadak-ang kahoy, labing daku nga unggoy; apan karon: Pinaka-daku nga kahoy, pinaka-daku nga unggoy. Gitinagalog na ang Cebuano.

Sa among panahon, moingon mi: Ang angay buhaton mao ang pag-ampo; apan karon: Ang dapat buhaton … Sa among panahon moingon mi: Isulat ang imong ngalan o ngan; apan karon: Isulat ang imong pangalan o pangan. Tinagalog na pod.

Sa among panahon, moingon mi: Ako ning tulobagon, iya ang gahom, ila ang suliran; apan karon: Ang ako, nahimo nang akoa, ang ila, ilaha na, ug ang iya, iyaha na. Ngano man ni, Dro?

Sa among panahon, moingon mi: Tapus lugosa, gipatay pa gyud; apan karon: Tapus gilugos, gipatay pa gyud. Sa among panahon, moingon mi: Nagkalainlaing opinyon; apan karon: Nagkadaiyang opinyon (Ang nagkadaiya connotes a messy thing or event)

Sa among panahon moingon mi: Ang sunog mihimog dakung kadaut sa mga kabtangan; apan karon: Ang sunog mihimog dakung danyos sa mga kabtangan. (Danyos refers to moral damages, multa ipahamatang sa husgado, etc, apan dili destruction).

 Sa among panahon, moingon mi: Naapil o nakalip siya sa nakadaug sa raffle; apan karon: Nalambigit siya …. (Nalambigit connotes getting involved in criminal acts, corruption, stealing, cheating, etc).

Sa among panahon, moingon mi: Ang mga molupyo gipapahawa; apan karon: Ang mga residente gipapahawa. Iningles na pod. Sa among panahon moingon mi: Daku ang kahigayonan nga mudaog si Noynoy sa eleksyon; apan karon: Daku ang tsansa nga mudaog si Noynoy …

Sa among panahon, moingon mi: Ang among mga kauban; apan karon: Ang among kaubanan (kaubanan sa among panahon nagkahulogan og kaparyentihan. Sa ato pa, imong mga kaubanan sa trabaho, imong mga paryente?). Sa among panahon, moingon mi: Kun ako ang pabut-on, di gyud ko mosugot; apan karon: Kung ako ang pabut-on … (Nganong na-Kung na man ni?

Unya, inigpangadye namo moingon mi: Maghimaya ka Maria, puno ka sa grasya; apan karon, Maghimaya ka Maria, napuno ka sa grasya. Puno is full, while napuno is filled with. Sa Inenglis di ka moingon nga Hail Mary filled with grace, kondili, full of grace.