Naval, BIliran – Human sa sunod-sunod nga tulo ka tuig nga wa’ ko makapa-uli og Semana Santa, nahatagan ko sa higayon nga ihandom ang kasakit, kamatayon ug pagkabanhaw sa atong Ginoo sa dapit nga akong gipakatawhan ug gidak-an. Sa maka-usa pa, nahatagan ko sa kahigayonan nga masinati ang naandan nga mga bulohaton atol sa mga adlaw sa paghinulsol ug pagtan-aw sa mga nahimo sa kagahapon. Sa maka-usa pa, akong nahimamat ug nakuyog ang susamang mga tawo nga akong naka-uban kaniadto sa paghandom sa usa sa labing gitamod nga okasyon sa katolikong simbahan.
Simple ug wa’y gubot ang paghandom sa Biyernes Santo. Ang prosesyon sa ‘Santo Entiero’ ang labing gidugok sa mga tawo. Ang prosesyon sa gabii ang giisip nga may labing daghang tawo sa tanang okasyon sa tuig nga mas daghan pa itandi sa Piyesta. Di’ antigo o mahalon ang mga imahen nga gi-apil sa prosesyon, apan di’ matukib ang pagtuo nga gipadayag sa mga tawo atol sa maong nga adlaw. Di’ nako mahibaw-an asa nag-gikan ang maong matang sa pagtuo ug debosyon nga mas tataw atol sa adlaw sa paghandom sa kamatayon sa atong Ginoo. Samtang naglakaw ko sa da’n kuyog sa taas nga prosesyon, akong nahuna-hunaan unsa ka lawom ang paghatag og gibug-aton sa mga tawo sa kamatayon sa Manunubos tungod ug alang sa atong mga kasal-anan.
Gilinyahan sab ang paghawok sa imahen sa patay nga Hesus. Tagsa-tagsa nga nihawok sa tiil sa imahen sa naghigdang imahen ang mga tawo isip tima-ilhan sa pagpa-ubos ug pagdawat sa mga kasal-anan nga nahimo nga maoy hinungdan sa pagpasakit ug pagkamatay sa Ginoo. Dagsa sab ang gatosan ka mga tawo nga nagpahigayon sa ‘station of the cross’ kauban ang pamilya o mga higala. Bitbit ang ilang mga nobinaryo, gihinuklogan sa mga tawo ang kasub-anan ug pasakit sa atong Kahitas-an. Apan ang tanan nga mga kasub-anan ug paghandom sa kasakit ug kamatayon sa Ginoo napulihan sa pagmaya ug wa’y kasudlang kalipay sa paghandom sa pagkabanhaw sa Kahitas-an.
Ang Domingo sa pagkabanhaw ang giisip nga usa sa duha ka labing mahinungdanon nga piyesta sa katolikong simbahan. Una, ang pagkatawo sa atong Manunubos ug ang ikaduha ang Iyang pagkabanhaw nga maoy nagpamatuod sa Iyang himayang dayon. Kini ang mga butang nga nagpahinumdum kanato nga nagtuo ug nisalig kita sa usa ka buhi nga Diyos ug nga sa kanunay adunay Ginoo nga mas nahibawo sa atong pagtuo ug pagsalig kaniya. Kining tanan, maoy nagpahinumdum kanato sa usa ka buhi nga pagsalig ug paglaom ubos sa usa ka buhi nga Diyos.
Wa’ ko masayod unsay nabutang sa huna-huna sa mga taga Cofradia dela Virgen de Dolorosa ug gi-imbitar ko sa ilang salo-salo atol sa Domingo sa pagkabanhaw. Matud sa ilang lider, buot nilang makadungog og mga pulong gikan nako isip ilang suki sa matag pamahaw. Wa’ ko masayod unsa ka dako ang grupo hangtud nga akong gibisita ang dapit diin nagtigom ang grupo. Paglaom. Kini ang nahimong unod sa akong mubo nga pakig-pulong. Atol sa grabeng kahadlok sa wa’y kasiguroan nga umaabot ug tunga-tunga sa grabeng pagmahay sa mga nabuhat sa kagahapon mas labing makatabang ang pagbaton kanunay sa paglaom.
Sa bibliya, gibalik ang pulong nga ‘ayaw kahadlok’ sa ika tres sientos trayntay singko ka higayon. Usa kini ka mahinungdanon nga pahinumdum kanato nga sa matag adlaw wa’ ta’y angayan nga ikabalaka o ikahadlok tungod ang bitbit sa buhi nga Ginoo ang dakong paglaom ug kagawasan gikan sa daghang problema ug kabalaka. Tunga-tunga sa akong hamubo nga pakig-uban sa grupo, mas kong nakadayeg sa kanindot sa pagbati nga makabalik ka sa lugar nga imong gidak-an di’ lang aron sa pagbisita apan aron sa pagsaksi sa buhing paglaom diha sa mga tawo nga padayong nagtuo nga may bag-ong ugma nga nagpaabot ug may mga tarong nga tawo nga mogiya paingon sa kabag-ohan.