Aron paghimo sa Napocor nga madanihon ngadto sa pribadong mga kompaniya, agad sa kahigwaos sa kagamhanan pagtumpi og dugang katigayonan pinaagi sa pagbaligya sa labing mahinungdanon niyang kabtangan, duha ka gipanghinaot-nga-di-mabalibaran-nga-tanyag ang gihimo sa kagamhanan ngadto sa mga dugay na kaayo nilang gipaibog sa transaksiyon:
• Patas-an daan ang bayranan sa kuryente aron pagsaad sa pribadong mga kompaniya sa labing dakong ginansiya kon mobanos na silang pagduma sa Napocor; ug
• Si bisan kinsa nga makapalit di makasunod og bisan usa ka dako sa makalilisang nga utang sa Napocor, nga sa labing uwahing ihap niabot nag dul-an sa P350 bilyones.
* * *
Kinsa may mo-um-om sa higanteng utang sa Napocor? Nakatag-an ka: Ikaw, ako, kitang tanang kabos nga mga magbubuhis maoy mabuktot pag-impas ning di unta atong utang. Tungod sa kadako sa obligasyon, mahimong mangamatay na lang ta di pa mahurot nato’g bayad.
Ang mga anak sa atong mga anak-bisan ang mga wa pa gipanamkon sa mga taguangkan sa ilang mga inahan-utangan nang daan. Maayo unta kon ang utang sa Napocor nanukad sa ilang paghatag og pabor ngadto sa mga konsumidor. Apan kitang tanan nahibawo nga ang Napocor nahimong kahimanan sa way kinutoban ni kukaluoy, o bisan panagana na lang, nga pagpalukdo nato sa labihang taasa nga bayranan sa kuryente.
* * *
Ang utang sa Napocor niburot pag-ayo tungod sa sayop nga hukom nga nahimo sa kadagkoan sa kagamhanan 11 na ka tuig ang nilabay. Nga inay tul-iron igo lang gidasonan ug gipalig-on pa gani hinuon sa nisunod nga mga pamunoan.
Si kanhi presidente Fidel Ramos, pagdason sa iyang pangandak pagluwas sa Pilipinas gikan sa krisis sa elektrisidad nga gibilin ni kanhi presidente Corazon Aquino, nikumbinser sa lokal ug langyawng mga kompaniya pagtukod og mga planta sa kuryente uban ang duha ka garantiya:
• Dako kaayong ginansiya; ug
• Way alkanse.
* * *
Tuod man, nanguhong ang independent power producers (IPPs). Kinsa man tuod ang di matental sa mga probisyon sa ilang gisudlang kontrata uban sa kagamhanan:
• Bayran sila bisan kon ang ilang kuryente di maggamit; ug
• Bayran sila bisan kon wa mag-andar ang ilang mga planta.
Tungod sa kadako sa eskandalo sa mga kontrata sa IPPs, pipila ka mga opisyal sa kagamhanan niawhag nga ibasura sila. Gihimo sa Pamunoang Arroyo ang naandang ulug-ulog: Pagsubli sa mga kontrata. Nahibawo na ta sa sunod nga nahitabo. Nagpadayon ang IPPs pagtumpi sa makabuhong nilang ginansiya. Nagpadayon tang mga konsumidor pag-antos mabusog lang ang ilang mga panudlanan. Karon, tukma kay hapit nang Semana Santa, gidugangan nilang atong kalbaryo paglingkawas gikan sa eskandalo nga silay nagmugna: Ibaligyang Napocor, patas-ang daan ang bayranan sa kuryente aron mas daling mahalin, ug magsugod na ta’g bayad sa dakong alkanseng mugna sa ilang pataka.
* * *
Email:leo_lastimosa@abs-cbn.com