Paburot sa suga

Karong nabisto na nga kapin ra diay sa P8,000 ang presyo sa matag usa sa 1,800 ka decorative lamps nga giugbok sa kinatibuk-ang ruta sa 12th Asean Summit, mangugat ba lang gihapon ang Department of Public Works and Highways (DPWH) pagpanalipod sa ilang pagbayad og P95,000 matag poste ngadto sa mga kontraktor? Karon nga nabantang na sa mga Sugbuanon nga gipilo-pilo diay hangtod sa napu ka higayon ang tinuod nga presyo, magpapating ba lang gihapon silang DPWH 7 Director Robert Lala ug Asst. Director Marlina Alvizo pag-insistir nga gitarung nila paggasto ang minilyon ka pesos nga gigahin alang sa summit?

Sibaw nang mga pagduda nga overpriced ang "deco lamps" sukad sa pag-ulbo sa eskandalo dihang nangapawong ang mga suga ug nahirig ang gatosan ka mga poste dayong pahigayon sa summit sa niaging buwan. Nisamot ang kahadlok nga nausik na sang buhis sa katawhan dihang giangkon sa DPWH ang makalilisang nga presyo nga ilang gibayad sa matag suga-P80,000 alang sa poste ug P15,000 alang sa pandong.

* * *

Apan si Crisologo Saavedra, ang kontraktor nga nikiha og plunder nilang Lala, Alvizo ug kaubanan tungod sa buwag nga transaksiyon sa kuwestiyonable sab nga surveillance cameras, ray may katakos, kakugi, koneksiyon ug determinasyon sa pagsubay pila gyoy tinuod nga presyo sa deco lamps nga, nahibaw-an sa DYAB Abante Bisaya gikang Alvizo, gikan sa China. Ang nahimong labing lig-ong kaabag ni Saavedra mao ang Internet.

Iyang natultolan ang websites sa duha ka labing dagkong suppliers sa deco lamps, apil nang Zhongshan Zhongzhen Lighting Co., Ltd. (http://www.zhongzhen.cc) kansang buhatan nahimutang sa 2 Dongan Highway, Caobu, Guzhen Town, Zhongshan City, Guangdong Province sa China. Iya sang nakalambigit pinaagi sa email ang ahente sa manufacturer nga ni-detalye sa ilang produkto nga susama gyod kon di man mas nindot pa kay sa deco lamps nga gigamit alang sa summit. Ug labaw sa tanan gipasaligan siya nga ang presyo tag P8,800 ra matag usa.

* * *

Pinasikad sa iyang nahibaw-an, nakahukom si Saavedra pagtanyag sa mas baratong suga ngadto sa South Road Properties ni Cebu City Mayor Tomas Osmeña ug sa Mactan Cebu International Airport. Human niya patongi sa gasto sa transportasyon gikan sa China paingon sa Sugbo, buhis sa Customs ug pagtukod, apil nang 30% nga ginansiya, nitanyag si Saavedra og P25,000 sa matag poste, mas barato og P70,000 kay sa gibayran sa DPWH.

Si Mayor Osmeña nipasidaan sa Septiyembre pa sa niaging tuig sa overpricing sa mga proyekto sa summit. Apan giisnab siya sa DPWH ug ubang hingtungdan. Kasaligang tinubdan nitug-an nga niburot pag-ayong presyo kay may lokal nga mga opisyal sa Sugbo nga nidemanda gikan sa kontraktor nga padak-an ang ilang bahin gikan sa 5% ngadto sa 15%, way labot sa 25% nga gibahinbahin nang daan sa taga Manila.

* * *

Email: [email protected]