Pekeng tambal imbestigahon

Una sa tanan akong pasalamatan ang mga tagdumala ning maong pamantalaan tungod sa paghatag kanako og kahigayonan nga mamahimong kabahin sa krusada pagsabwag og kasayoran ngadto sa katawhan ug pagpaabot sa mga baruganan niini sa pipila ka mga butang nga adunay labot ang lungsod.

Ako usab pasalamatan ang mga kawani ning maong pamantalaan tungod sa pag-abi-abi kanato ning atong pagsulod.

Kining atong lindog akong gititulohan og Ambot lang tungod kay sa mga higala ug mga kaila nga akong gikonsulta kon unsay angayan nakong ititulo sa akong lindog, pulos kini miingon nga Ambot lang. Ug kay wa man koy nakuha nga sugyot gikan kanila mao nga ang ako na lamang mga tinon-an sa kolehiyo ang akong gipangutana. Pero silang tanan pulos miingon nga Ambot lang. Mao kini ang hinungdan kon nganong mihukom na lang ko nga ang ititulo sa akong lindog. Ambot lang.

* * *

Kaniadtong tuig 2004, ang Senado sa imbestigasyon nga ilang gihimo mibulgar nga adunay mga peke nga mga tambal nga gipamaligya sa tibuok nasud nga nagkantidad og 7 bilyones ka pesos.

Sa session sa junta provincial nga gipahigayon kaniadtong Pebrero 27 gitug-an ni Dr. Angelita Salarda sa department of health nga sa ilang gihimong pakisusi adunay mga botika dinhi sa Sugbo nga namaligya og mga counterfeit nga mga tambal. Ang tambal gikonsiderar nga counterfeit kon ugaling kini hupas na, dili rehistrado, ug piki.

Sa 473 ka mga botika dinhi sa Sugbo, 69 niini ang naghimo sa nahisgutang kahiwian. Sa 69 ka mga botika, 43 niini ang nagbaligya og hupas nga tambal; 19 ang nagbaligya og dili rehistradong mga tambal;13 ang nagbaligya og sample nga tambal sa mga doctor ug 2 ang nagbaligya og peke nga mga tambal.

Nakauyon unta kita sa pahibalo ni Dr. Angelita Salarda tungod kay makabantay niini ang publiko pero ang nakaparat, ang gidaghanon lamang sa mga botikang badlungon ang iyang gitug-an. Wa isulti ni Dr. Angelita Salarda ang mga pangalan sa mga botika ug ang mga tag-iya ingon man ang mga tagdumala niini nga nagpabadlong. Rason ila una kunong hatagan og due process ang mga botikang badlungon.

Tinuod, ang due process atong gitamod, apan wa kini himoa (Dr. Angelita Salarda) aron gamiton nga taming sa pagpamintaha ug pagpanglimbong.

Mga rason kon nganong itug-an ni Dr. Angelita Salarda ang mga botikang nagpabadlong.

1. Dili kini makiangayon ngadto sa mga botikang nagtinarong kay maapil sila ug dudahan nga nagpabadlong.

2. Dili masayod ang mga tawo kon asa sila makapalit og tambal nga dili hupas, rehistrado ug dili peke.

3. Dili na kinahanglan nga mangita og dugang tawo ang ilang buhatan aron panid-an ang mga botikang badlungon gumikan kay ang mga botika na unya mismo ang muondang sa ilang mga kaboang kay mahadlok na nga mabangkarota kay wa nay mamalit sa ilang mga baligyang tambal.

4. Dili na magduda ang mipalit og tambal kon ang iyang gipalit epektibo ba, hupas na ba o peke ba.

Ang peke nga mga tambal mao ang gibasol sa pagkuyanap sa mga drug-resistant nga mga sakit ug pagkamatay sa liboan ka mga tawo matag tuig gumikan kay gikataho nga aduna kini piligro nga mga sangkap. Busa ang pagpamaligya niini angayan lamang putlon ug ipahibalo ngadto sa katawhan kon si kinsa kining mga botika ug asang dapita dinhi sa Sugbo ang nagbaligya og counterfeits nga mga tambal.

Pero Ambot lang nimo Dr. Angelita Salarda kon maminaw ka ba.