Kasaysayang pait

Pagkasalawayon sa buhat niining usa ka konsehal sa barangay San Jose, usa ka barangay dinhi sa dakbayan nga nahimutang unahan og d'yutay sa Talamban.

Kana kon tinuod man ang pamahayag sa usa ka biktima sa pagpanglugos nga inay siya tabangan, giawhag lang hinoon siya nga dili ipasaba ang nahitabo kaniya.

Kon toohan nato ang 14-anyos nga biktima sa pagpanglugos, dakung salawayon ang gihimo ni konsehal Warlito Cesa.

Isip opisyal sa barangay, katungdanan nato nga ipatigbabaw ang balaod ug ang paghatag og hustisya sa mga linupigan.

Apil nga maayong sawayon mao ang mga agawon sa dalagita nga sila si Antero Limotan ug Elma Limotan, diha sa Purok-4, barangay San Jose.

Ingon niini ang estorya. Ang dalagita, anak intawon og pobre nga pamilya didto sa San Carlos City, Negros Occidental. Pito sila nga managsoon hinungdan nga pait kaayo ang ilang kahimtang tungod kay yano ra nga mag-uuma ang ilang amahan.

Bisan sa kalinghod pa sa pangisip sa bata, apan nabug-os ang iyang huna-huna nga tabangan ang iyang ginikanan pinaagi sa paglangyaw dinhi sa Sugbo aron manarbaho. Tuod man, nakasulod siya isip katabang sa balay sa magtiayong Limotan.

Gikan siya nga nagpalit og bugas sa usa ka tindahan ala-una sa hapon kaniadtong Agosto 18, dihang pagbalik niya sa balay nga wala ang iyang mga agawon, gilugos siya sa usa ka Rodrigo Russiana nga bayaw sa magtiayon.

Ang agawon sa dalagita nga si Antero, miabot og nakigsulti kini kang Rodrigo. Taud-taud, ang igsoon ni Antero nga si Martin miabot og nagpatoo nga tabangan siya, apan gilugos na hinoon pag-usab.

Gisaysay sa dalagita ang makapatulo sa luha nga mapait niyang kasinatian sa mga kamot sa naglugos kaniya.

Dayon miabot ang iyang agawon nga babaye, apan inay siya tabangan, giingnan hinoon nga kon mokiha siya, papangitaon lang siya og tawo nga motabang niya. Ingon ba niana ang batasan sa usa ka agawon ngadto sa iyang kaabag sa panimalay?

Palihug, hinuktuki tawon ang inyong kaakohan isip mga agawon sa maong dalagita. Kon kamo pay nahimutang sa ginikanan sa maong biktima, unya ang inyong anak buhatan usab sa ingon, unsa kahay inyong bation?

Buyno, may higayon pa alang kaninyo sa pag-usab. Tabangi ninyo ang maong dalagita nga makabaton siya og hustisya sa nahitabo kaniya.

* * *

Diay lain nga leksyon sa mga polis ug tanod. Sa gibalik-balik na lagi nako pagbatbat dinhi kaniadto pa, subaya ug tun-i ninyo ang balaod aron dili kamo mahimong kataw-anan sa pagtuman ninyo sa inyong katungdanan.

Usa ka suspetsadong snatcher nga giingong nasakpang naghupot og shabu, naabswelto sa hukmanan kagahapon, bisan pa man og namatud-an g'yod nga ang giingong nakuha gikan kaniya, usa g'yod ka gidili nga matang sa drugas.

Abi ninyo og ngano? Dihang si Hernando Ponso gidakop ni Tinago barangay tanod Arnel Esmero walay klaro nga nakahimo siya og salaod.

Sa ato pa, dihang gidakop siya ug girekisa, unya nasakmitan "kuno" og shabu si Ponso, maisip kadto nga illegal. Ang Rules on Criminal procedures nagtugot nga ang usa ka tawo mahimong marekisa bisan og walay search warrant.

Apan, kinahanglan nga himoon kini human siya madakpi nga nakahimo og salaod. Kon rekisahon ang usa ka tawo nga wala madakpi sa paghimo og salaod, maisip nga ang bisan unsa nga makuha kaniya, dili magamit nga ebidensya batok kaniya.