Brayt ideya

Mao pa lang gani paggintang sa adlaw human iluwa sa sidlakan, apan sama sa mamahit na ang dala niining kainit. Naigo man gud sa hulaw ang among dapit. Kining maong El Niño naghatag kanamong molupyo og daghang suliran.

Layo na kami’g sag-ubanan og tubig sanglit mikutod man ang tinubdan nga diha sa duol. Wa na kami makopras ug masanggutan kay nangapungdol ang kalubihan.

Naglisod na kami sa among inadlaw- adlaw’ng pagkaon kay nahurot na ang ani namong mais sa ulilang. Wa na kami makompay kay nangalaya ang  kadahonan ug hasta ang mga balili.

Mao kini ang ako karong gihinuktokan kay di na man manibsib ang akong mga hayupan tungod sa kagaay na sa mga balili. Payakpak na kaayo’g mga tiyan ang akong mga baka ug mga kanding.

Naglibog ko’g unsay akong buhaton kay sa akong tan-aw dugay-dugay pa gyud usa moulan kay wa man mopakita’g timailhan ang langit. Sama sa panagsang pagdanhog pananglit. Simbako kung mangamatay unya ni sa kagutom anugon pud ang akong kahago.

Sa tanto nakong paminsar, adunay nasikpaw ang akong utok nga solusyon.

“Akong sulayan....” nako pa sa kaugalingon.

Milakaw ako padulong sa tindahan ni Pilar-Isko. Magpalit ko’g selopin  (plastik) nga kolor green. Itaptap ko kini sa mga mata sa akong mga hayupan.

Human ko mataori sa selopin nga green ang mga mata sa akong mga binuhing hayup nga susama sa antiyohos, nakita ko nga nanibsib na sila bisa’g laya ang mga balili. Miepekto gyud ang akong ideya tungod kay lunhaw na man ang mga balili sa ilang panan-aw tungod sa green nga selopin.

“Bryt gyud ko da!” dayeg ko sa akong kaugalingon.

Gipasigarbo ko kadtong mao nakong ideya sa akong mga silingan ug   kahigalaan nga apektado sa El Niño. Nagpasamat sila kanako human masuta nga misalir usab kini sa ilang mga binuhi.

“Mao na’y bryt ideya!” pasigarbo ko kanila dayong tudlo sa akong tampihak.

Apan wa pa gani mosalop ang adlaw nagganayan na man sab sila (kadtong akong gipangsuginlan) paingon sa akong payag. Mora gud ko’g gisulong og usa ka batalyon nga kontra. Gidugkal sa kabalaka ug kahibulong ang akong kaisipan kay nakita nako nga minghoy kaayo ilang panagway.

“Nimugna ma’g laing suliran imong bryt ideya Pre!” matud ni Pareng Adelo.

“Mangaon lagi ang mga hayupan bisa’g laya ang mga balili, apan di na pod lagi manginom og tubig.”

“Basig di sila kahilisan sa ilang gikaon, delikado’g mangamatay na hinuon.”

“A-aw o, t-tinuod,” nagkabunga-bunga ko’g tubag.

“Gi-atots na! Hasta tubig green man  pud diay sa ilang panan-aw tungod sa selopin.

Unya mingislit ko’g hilaw. (Katapusan)