Ang nangka

Kilumkilum. Nisubay si Cosme sa daplin sa basketbolan sa baryo Kintolimbo ning dakbayan. Wala nay nagbasketbol. Apan may pipila ka mga batan-ong lalaki nga nag-itsa-itsa og bola sa tagsa ka goal.

Hinay ang linaktan ni Cosme karon. Sayisinta na iyang edad. Di pareha sa daghang mga kilumkilum nga nanglabay sobra 40 ka tuig na ang nakalabay. Lagsik pa iyang lawas kaniadto. Ug paspas ang linakwan. Karon, gituwang na gyud iyang lihok.

Wa nay nakaila niya sa mga tawo sa basketbolan. Wa may kaedad niya. Ug dugay na siyang nibalhin og puyo. Nilahos siya ngadto sa luyo sa goal. Sa silangang habig sa basketbolan. Giadto niya ang dakong punoan sa Nangka nga kanunay niyang katkaton sa tin-edyer pa siya. Dili bunga iyang tuyo.

Nag-umbaw ang kahoy sa usa ka bintana sa ikaduhang andana sa balay. Alas sayis sa hapon, maoy iabot sa tulo ka magsoong dalaga. Mga estudyante sa kolehiyo. Anha sila mag-ilis og uniporme sulod sa lawak diin ang bintana natungod sa dakong sanga sa nangka. Wa sila’y kalibutan nga dunay makakita nila nga maghubo sa ilang uniporme. Hapit kada sayong gabii, mapildi si Cosme sa mga dalaga. Kay magbatog siya sa sanga nga mag-ugay sa kaugalingon samtang namoso.

Gihangad ni Cosme ang labong gihapong mga dahon sa nangka paghiduol niya sa punoan. Duna nay pipila ka sangang nangabali. Apan puwede gihapon masak-an og tawo aron manglili sa bintana nga gidungawan sa sanga. Naghunahuna karon si Cosme kon kinsa na kahay nagpuyo sa balay nga gidungawan sa kahoy. Apan wa na sa iyang hunahuna ang pagpamoso.

Nisulay siya’g pangihi atubangan sa punoan. Ngitngit man ang palibot sa nahimutangan sa nangka. Gibati siya’g kaihion. Apan di siya kaihi. Mao na ni iyang sakit karon. Prostrate cancer. Nagduhaduha siya kon magpaopera ba o dili. Apan sa di pa siya mohukom, niduaw una siya sa Nangka diin nagsugod iyang pagkauwagon.

Kon mamatay man siya sa iyang sakit, magpabiling sekreto sa iyang kinabuhi ang kaagi niya niining maong kahoy. Dili na siya karon kakatkat niini. Ug ang tulo ka dalaga nga iyang gipanglili, mga lola na. (Katapusan)