Lumot

“Uy! Gitugkan man og lumot ang kilid ug lubot sa tadyaw!” nakatuaw si Delio ning udtoha nga nagpasiklap sa tadyaw nga gipahiluna pagbutang sa kilid sa pahulayang payag nga gitarok sa nabungtorang bahin nga luna sa banika ug nag-ambo ngadto sa patag niyang kamaisan, sa utanon, kasagingan ug prutasan.

Nagbawodbawod sa katambok ang lunhaw’ng kamaisan ni Delio nga duha ka ektaryang patag ug nagsapnay na sa iyang mga banay. Ang tadyaw mao ang pundohanan og tubig ni Delio, kon magkawos siya og tubig sa nagbul-og nga tinubdan sa ilang baryo sa Libjo nga daplin sa sapa.

Sa bag-o pa gud nga minyo sila si Myrna, kanunay man nga mokuyog ang iyang asawa matag buntag sa payag kon magtikad na si Delio sa ilang umahan ug anhi sa payag ganahan nga maligo si Myrna. Apan sa dihang nagsabak na ang iyang asawa sa una nilang liwat wala na kini pakuyoga ni Delio sa pagtungas sa pahulayanang payag. Nahabilin na lamang si Myrna sa ilang balay.

“Nataligam-an na nako sa pag-amuma ang tadyaw ug gamay na lang ang sulod nga tubig! Mao nga gitugkan og lumot kay wala na nako malimpyohi!” nakapanglingo si Delio.

Natingob na man gud ang iyang panahon sa pag-amuma sa kamaisan, utanonan, kasagingan ug prutasan nga kanunay niyang susihon matag adlaw. Pabawnan na lang gud si Delio og paniudto ni Myrna aron dili na lang siya mopauli pa sa ilang balay. Aron sab dili na mahago pa sa paghatod og paniudto si Myrna kang Delio, ilabi na nga tulo ka bulan na kining nagsabak.

Bugtong anak si Delio ug nasunod niya ang kabiling luna sa banika sa mag-uuma niyang mga ginikanan nga mitaliwan na. Katalirungan niya si Myrna nga nahimo niyang uyab human sila nakagradwar sa hayskol ug gipangasawa dayon niya sa nag-edad na sila og 20 nga wala na mopadayon pag-eskuyla sa kolehiyo.

“Delio...! Del...!”

Nahipugwat si Delio dihang maoy nasugat sa iyang panan-aw si Myrna nga miapas kaniya sa pahulayanang payag nila karong udtoha. Mitupad dayon og lingkod ang iyang asawa sa ang-ang sa hagdan nga kawayan nga gilingkuran ni Delio.

“Tan-awa ang kaligoanan mong tadyaw, Myr! Gilumotan na...!”

“Aw, mao gyud nay dangatan, basta dili na amumahon sa tag-iya!” paraygon ang pahiyom ni Myrna nga mikihat kang Delio nga makahuluganon.

“Mao ba? Duha ra ba ka bulan nga wa na tika hilabti, Myr....!”

“Aw, tingali’g gusto kang malumotan ang akoa, Del....!”

“Sige, gusto man kaha ka’g katihan ang buros mong tiyan aron di malumotan...!”

Ug abtik nga nanaka sa payag sila si Delio ug Myrna nga daling nagkasinabot sa ilang buhaton sa sulod sa payag niadtong udtoha. (Kataposan)