Ang birtud

Kadtong akong apohan nga si Telesforo, nakabirtud og ngipon sa liti. Tungod sa maong birtud, hilabihang kusgana niya. Bisan ang labing magahi nga butang mahimong mahumok tungod sa nahuptan niyang birtud.

Kanang masuko si Tatay Telesforo, modayon og inom sa tuba ug inigkahubog na apilon pa pag-ob-ob ang baso.

Dihay usa ka higayon nga nag-away sila si Nanay Valeria. Ang bara nga gisandig sa suok maoy gipahimungtan sa iyang kasuko ug gipiko kini pinaagi sa iyang  tuhod. Hilabihan gyod niyang kusgana tungod lang niadtong ngipon sa liti nga iyang nakuha gikan sa punoan sa lubi nga naigo sa liti.

Ug dili kay kini ra ang iyang nahuptan. Nakabirtud usab siya og buwak sa kawayanan. Iyang nakuha ang buwak nga nagtapot sa milaylay nga dahon sa kawayan. Ang maong buwak iyang giputos og panapton ug gihabak sa iyang hawak.

Sukad niya mahupti ang buwak sa kawayan, kanunay na siyang pagahasolon sa usa ka agta. Kanang motakdol ang buwan, mokalit lang pagtungha ang agta sa ilang balay ug magtakos sila sa ilang kusog. 

Apan tungod sa talagsaong birtud sa buwak sa kawayan, nakabaton si Tatay Telesforo og talagsaong kusog ug ang agta kanunay niyang buntogon.

Tungod sa kanunay nga paghasol sa agta ni Tatay Teles, mitambag si Nanay Valeria nga ipauli ang buwak sa kawayan. Apan si Tatay midumili ug misamot hinuon ang iyang kaisog. Nangandam siya kanunay. Ang pultahan sa ilang balay iyang gitrangkahan og dakong sanga sa tugas nga isal-ob sa dakong alambre aron pagseguro nga dili makasulod ang agta.

Apan sa dakong kahibulong ang trangka nga tugas adto na isandig sa punoan sa lubi. Sayon ug yano ra kaayong makasulod ang agta sa ilang balay. Apan sa gihapon ang agta wala gayo’y dag-anan. Kanang layogon na ni Tatay Telesforo ang agta ug pit-on pag-ayo sa iyang bukton lang mahanaw sa iyang atubangan.

Gikan niadto, wala na mobalik ang agta kay ingon sa misurender na kini kaniya. Sa kadaghan sa ilang panagtakos ang agta wala gayod makatilaw bisan usa na lang unta nga kadaogan. 

Miangka kini ug wala na gayod mobalik aron pag-ilog sa gahom sa buwak sa kawayan.

Kinsa ba gud ang nakakita og ngipon sa liti? Kinsa ba gud ang nakakita og buwak sa kawayan? Sa dayon na niyang kamatay, sa pagkabugto gayod sa iyang gininhawa, kalit lamang mibuto ang bugtong ug masipang liti sa udtong tutok. (Kataposan)