Ungo ang higala ni Boyet

Usa ka gabii kalit lang nga nawala si Boyet sa ilang balay ug nabalaka pag-ayo ang iyang mama ug papa. Matag alas otso gyod na sa gabii mokalit lang og kawala si Boyet. Hinuon, inig abot sa alas diyes sa gabii mopauli man ang bata apan dili gyod matukib ang kabalaka ang bation sa inahan ug amahan. Mao ning gabhiona dihang nahibalik si Boyet ila kining gipangutana.

“Didto man ko ako amigo, Tay, Nay, duwa mi didto bungtod,” ni Boyet pa. “Naa man siya puyo didto bungtod...”

“Ha, sa bungtod, uy, kakuyaw god. Kana ra bang dapita naa diha magpuyo si Segundo ungo, kuyaw kaayo, Undo Boyet,” pangluspad ang amahan nga si Terio. “Basin og balbalon ka sa ungo...”

“Di man ko hadlok ungo, Tay, Nay, kay kakita man ko iya nawong. Taas iya buhok. Taas iya kuko. Taas iya ngipon ug unya kalit siya lupad mora langgam...” matud pa sa bata.

“Unsa, ah, yatis ra. Tinuod ning imong gisulti, Undo Boyet?” nahasiga ang mga mata ni Terio ug gikuyawan pod ang iyang asawa nga si Angke.

“O, tinuod lagi, Tay, Nay. Iya gani ko dala taas ug nindot ayo kay sakay man ko iya bukobuko, he, he, he,” mikatawa ang bata.

“Kinsay ngalan anang tawhana, Undo?” ni Terio pa nga nalisang sa gitaho sa ilang anak.

“Siya Lolo Gundo. Luoy kuno siya akoa,” matud sa bata.

Sa kalagot ni Terio iya dayong giadto si Segundo didto sa bungtod -- didto sa payag niini. “Noy, noy Segundo, ayaw tawon sud-a ang akong anak nga si Boyet. Ungo ka ra bang dako, di ba?” mitaas ang tingog ni Terio. Apan kalma nga mitubag si Segundo.

“Do Terio, di tawon ko magbinuang og silingan, uy, labi na gyod sa mga bata. Pinangga nako ang mga bata. Sayod ka na namatay ang bugtong kong anak,” hinay ang tingog ni Segundo.

“Bahala na’g dili ka magbinuang, basta ayaw na tawon kuyoga ang akong anak inig lupad nimo. Gabii pa gyod. Sabta lang tawon ko, Noy Segundo....” mihangyo si Terio.

Miyango si Segundo. Mipauli dayon si Terio kay basin og bugnoon unya siya ni Segundo kay nadungog ra ba gyod nga kini usa nga mangtas nga ungo. Apan, nianang pagka ugma sa gabii, nawala na pod si Boyet ug sayod na sila si Terio ug Angke kun asa kini pangitaa tua kini didto sa bungtod, sa payag ni Segundo mangtas. Dala ang hait kaayong pinuti, nagdali ang magtiayon pagtungas sa bungtod. Paghana pa nila’g tungas maoy ilang  nabati ang tingog ni Boyet nga mora’g mikagiki og katawa nga mora’g nalipay ug tua kini sa itaas sa ilang tungod. Mihangad ang magtiayon ug tataw kaayo ang tingog sa bata ug gitawag pa sila. “Tayyyy, Nayyyy,  he,he, nia ko, sakay ko bukobuko Lolo Segundo, lingaw ayo ko, Tay, Nay, bugnaw ayo hangin diri taaassss....”

“Animal, Angke, gitinontohan gyod ta ni Segundo, makatilaw gyod na sa akong pinuti,” ni Terio pa nga mibukal na ang dugo sa kalagot. Unya, maoy ilang nadungog ang kusog nga tingog ni Segundo mangtas didto sa itaas. Matud pa niini, “Teriooo, Angkeee, ayaw lang mo’g kaguol ug kabalaka kay way mahitabo sa bata, ako lang gisakay si Boyet sa akong bukobuko aron malingaw, karong taudtaod ako nang iuli si dong Boyet diha sa inyong balay....!” “Kadungog ka, Angkee, animal gyod ning tiguwanga, di na ni mahimo, ugma akong ipadakop sa polis kana si Segundo, kay ungo nang dakooo, haaaa, huuuu...” Ug mingaab paghilak si Terio ug misunod pod pagsiyaok og tiyabaw ang iyang asawa nga si Angke. (Katapusan)