Luha sa Pasko

Nanglugmaw ang mga luha ni Lucy. Gibati niya ang tumang kamingaw samtang nagsud-ong sa nagubang balay nga diha sa iyang atubangan. Milantaw siya sa layo, didto sa ibabaw sa bungtod, diha gihapon ang balay nga maoy bugtong silingan niining banika nga kanhi iyang gipuy-an. Dugay nang panahon nga mibiya siya dinhi.

Nanghupaw si Lucy dayong pahid sa iyang mga luha. Misulod siya sa balay. Miigot ang gabok nga salog nga kawayan nga ang uban nangabali na. Nangabuslot ug nangatangtang ang ubang bahin sa bungbong nga amakan. Mao sab ang atop nga nipa, nangabuslot ug ang uban nangaukal. Ug ang dapat nga mga kahoy gikutkot sa anay.

“Nganong mosulod ka mag sulugoon sa siyudad, Lucy? Makakaon man gihapon ta dinhi basta magkugi lang.”

Naghilak ang iyang bana, si Rommel, nga mipugong kaniya. Pagpanguma sa gamay nga luna ug pagpamuhig mga manok ang ilang gikabuhian. Gusto siya nga mouswag ang ilang kahimtang. Ug sa siyudad, iyang naseguro nga makaplagan niya ang iyang gipangandoy.

“Ayaw kabalaka, Rommel. Kanunay kong magpadala’g kuwarta kanimo. Atimana ang atong anak. Bugtong ra ba siya.”

Usa ka gabii, gidulgan si Lucy sa iyang agalong lalaki. Nahigmata siya sa gakos ug halok niini. Batan-on pa si Lucy ug matahom. Wala siya’y nahimo, naangkon sa iyang agalon ang iyang pagka babaye. Ug kadto ang sinugdanan sa tanan. Misugot na lang siya nga himoong kabit sa hilom sa iyang agalon. Nakalimtan niya ang iyang bana ug ang ilang anak.

Ug karon, ania siya. Nagbasol. Gustong mangayo’g pasaylo sa iyang bana. Pangandoy niya nga sugaton ang Pasko uban sa iyang pamilya, ug dili na siya mobalik sa siyudad.

“Lucy!”

Nahalingi siya. Usa ka tigulang lalaki ang nagsangpit kaniya nga nagpas-an og mga kahoy nga igsusugnod.

“Noy Ramon!” Nagdali siyang nanaog. “Maayo kay nia ka. Hain man si Rommel ug ang among anak?”

Si Noy Ramon mao ang nagpuyo sa balay sa ibabaw sa bungtod.

“Wala diay ka kahibalo? Patay na si Rommel ug ang inyong anak. Usa ka tuig na. Nagsunod sila pagkamatay tungod sa kaguol sa imong pagbiya kanila.”

Wala na paminawa ni Lucy ang ubang gisulti ni Noy Ramon. Nagdagan siyang mibiya sa dapit. Nahiabot siya sa lungsod. Gabii na. Lainlaing pabuto sa Pasko ang iyang nadungog. Nagsauysaoy sa kadalanan ang manaygonay. Apan wala batia ni Lucy ang kahulogan sa Pasko.

Taliwala sa lawom nga kagabhion, nadungog sa kamingawan ang danguyngoy ni Lucy samtang nag-apong sa lubong ni Rommel ug sa ilang anak. Nia siya sa sementeryo niining bisperas sa Pasko. Kaganina rang nagdagayday ang iyang mga luha nga hangtod karon nagpadayon pagbul-og sa iyang mga mata.

Samtang didto sa unahan, mirepiki ang kampana sa simbahan. Timailhan nga natawo na si Jesus. (Kataposan)