Hilomon ang anak ni Gualda

Sukad nga maminyo si Lorna, ang babaye nga gikaibgan ni Andong nga anak ni Gualda nga manumoray og mga lagutmon didto sa siyudad ingon sa dili na gyud magtingotingog si Andong ug daghan ang nagtuo nga basin og may deperensiya na ang pangutok niini.

Kasagaran makita kining magtungkawo sa may dakong bato sa bungtod ilawom sa dakong punoan sa bangkuro.

Sa pangidaron nga bayente dos anyos, angay unta niya mao ang makighugoyhugoy sa mga batan-on nga susama niya’g panuigon apan mora’g wala na kini gana sa pagpakigbarkada.

Hinuon, may pagkahilomon kining bataa ug matud pa liwat kuno sa amahan nga si Tasyo nga igo lang kuno nga mokidhatkidhat ug unya motangdotando, pero dili gyud molitok og mga pulong.

Dugay nang namatay si Tasyo nga matud pa sa mga suod nga higala didto ra kuno mapalgi ang patay’ng lawas niini sa pantalan nga nag-utaw-utaw. Dunay nag-ingon nga biktima si Tasyo sa paregla, ug may nag-ingon nga gi-salvage kini kay masakop sa usa ka grupo sa mga badlongon sa siyudad -- sama nianang mga tulisan, mangunguot, mangingilad ug uban pang mga matang sa panguwarta nga ipaagi sa yawan-on nga buhat.

Mao lagi nga karon sa nahitabo ni Andong nga puwerte nang hilomona, ingon sa gibati pud kabalaka ang mga barkada niya kanhi, ug labi ang suod niyang si Osting, ang mananahi og sapatos dinhi sa ilang balangay sa Tigmo-Tigmo.

“Bay, bay Andong, mora’g nausab ka na man ron,” ni Osting pa nga nakalugar og duol sa suod niyang higala nga nagtuk-ong sa may dakong bato ilawom sa dakong punoan sa bangkuro.

“Ha, ako nausab? Wa-wa man, Bay,” mubo niining tubag. “Gisakitan lang ko sa gidangatan sa babaye nga gihigugma ko sa hilom...”

“Da, daan pa lagi ko nga si Lorna gyud ang nakaingon sa imong kalit nga pagkahilumon nga dili na lang hapit motan-aw og tawo,” midiyong ang mga mata ni Osting.

“Tua na siya sa laing mga bukton, Bay,” ni Andong pa.

“Oo, minyo na man si Lorna. Gikasal kini adtong miaging buwan. Unya, unsa may imong mahimo ana nga may bana na man to siya? Kalimti na lang to sa buot.” Gitutokan ni Osting ang higala kinsa midungok lang nga wala na gyud motingog pa.

Unya paglabay sa pipila ka bulan, mikaylap ang balita nga ang bana ni Lorna hipalgang patay nga naglutaw sa tubig sa linaw didto sa may busay duol sa kamunggayan nilang Benigno-Juliana.

“Gibalbal gyud ang akong bana, Osting,” ni Lorna pa ngadtong Osting. “Gikuha ang iyang kasingkasing, atay, baga, ug labaw sa tanan ang iya intawong kinatawo, hu, hu, hu, pagka-way puangod sa nagbuhat niini ngadto sa akong bana, hu, hu, hu, hu...” Midanguyngoy pag-ayo si Lorna. Tuod paglabay sa pipila ka adlaw mao nay naalinggatan ni Osting nga istoryador na kaayo si Andong. Bisan gani ang iyang mga amigo nahibulong pud. Ug malipayon na kaayo kini. Magkantakanta pa gani kini didto sa istambayanan niyang bato ilawom sa bangkuro.

Usa ka gabii didto sa balay ni Lorna, ug kay kini na man lang usa ang nagpuyo sa ilang balay, kalit lang nga mitumaw si Andong ug may dala kining mga prutas. Wala dawata ni Lorna ang mga prutas kay nagduda siya nga si Andong gyud ang nagbalbal sa iyang bana.

“Kun gusto ka, Lorna, ako na ang motiwas sa kaakohan nga gibilin sa namatay mong bana, kana kun mosugot ka, total nahigugma man ko nimo, dugay na...“mipahiyom si Andong.

“Unsa, hoy, Andong, sultihan tika, nagduda ko nimo nga ikaw ang mibalbal sa akong bana, kay kaliwat mo’g ungo. Ang imong nanay nga si Gualda gidungogdungog nga mangtas nga ungo -- kaliwat mo’g mga ungo, di ba?” Mitaas ang tingog ni Lorna.

Human mabati ang gipanulti ni Lorna, kalit lang misiga ang mga mata ni Andong ug nanag-as ang iyang mga tango. “Grrrr, oo, ungo bitaw ko ug karong gabhiona, Lorna, suyopon ko ang imong dugo, he, he, he, he...”

Apan kalit lang gitampok ni Lorna sa dala niyang punyal nga boronsi si Andong ug mitikuro kini ug dayon natumba. (Kataposan)