Nahibulong si Imelda nganong natultolan ni Ramon ang balay nga iyang giabangan sa Sitio San Rafael, San Roque. Bag-o lang sila nagkaila didto sa Bong’s KTV Bar sa SRP.
“Kinsay nagtudlo nimo sa akong giabangang balay dinhi sa Sitio San Rafael?”
“Gipangutana ko ang tag-iya sa KTV Bar nga imong gitrabahoan, diin kita nagkaila. Sa akong pakisayod, akong nasayran nga wala kanay ginikanan. Hapit magdungan og kamatay ang imong amahan ug inahan sa ilang kaguol nga wala ka makahuman sa imong kurso. Duha ka ra ka tuig sa pagka maestra kay gipamabdosan ug gilayasan sa nagpamabdos kanimo. Nanganak ka nga walay ginikanan nga nag-atiman. Nanumpa ka nga dili na mahigugma pag-usab. Usa ra ang imong gimahal, ang amahan sa imong anak.”
Naulaw si Imelda nga nasayran ni Ramon ang iyang kagahapon. Wala na siya’y ikalimod. Igo na lang siya sa pagsukna:
“Nganong naghago ka pa man og anhi, nga nasayud ka naman sa akong pagkadisgrasyada ug sa akong panumpa nga dili na mahigugma pag-usab.”
“Wala ko hisabti ang akong kaugalingon sa una natong pagkita. Wala ko kini batia kaniadto. Misamot ang akong kaikag nga makigkita kanimo dihang akong nasayran nga upat na ka tuig ang pangedaron sa imong anak, si Jesse nga walay nailhang amahan. Si Jesse kapareho og edad sa akong anak nga namatay uban sa iyang inahan dihang nabangga ang ilang awtong gisakyan. Sukad sa maong hitabo, gilingawlingaw ko ang akong kaugalingon sa KTV Bar nga sa akong pagtuo ako nang mabiyaan kun mosugot ka sa akong ihangyo. Hangyuon ko ikaw nga ako ang imong ipaila ni Jesse nga iyang amahan, bag-ong abot gikan sa Saudi Arabia. Mopalit ko og kondo unit nga anaa sa SRP, nga maoy inyong puy-an. Dili kana manarbaho. Ihatag ko ang tanan mong panginahanglan ingon man ang gastohan sa pag-eskuyla ni Jesse. Wala kay tulubagon kanako. Ako lang ipatagamtam ni Jesse ang pagpangga sa usa ka amahan. Ihatag ko kaniya ang akong panahon nga alang unta sa akong anak. Dili ko hasulon ang imong panumpa. Gikalimtan ko na ang ulag, uban sa pagkamatay sa akong asawa. Ikaw na ang mopasabot ni Jesse nganong dili ako makatipon pagpuyo ninyo.”
Wala kabalibari ni Imelda ang gihangyo ni Ramon.
Namatikdan ni Imelda ang kamalipayon ni Jesse uban ni Ramon, nga mihatag sa iyang amahanong pagpangga. Hatud-kuha ra sa eskuylahan ug pakigdula ni Jesse ang gibuhat ni Ramon. Wala gayud kini molakbit paghisgot og pagbati bahin nilang duha. Ang kamatinud-anon sa iyang pulong ug lihok, nakahilis sa iyang paghandom sa amahan ni Jesse.
Bulan sa Marso, migradwar si Jesse sa elementarya nga balidiktoryan. Dili matukib ang kalipay ni Ramon ug Imelda nga nisab-it sa iyang medalya. Human sa graduwasyon, gidala ni Ramon si Jesse ug Imelda sa Ayala aron manihapon.
Ang kahilom sa ilang panihapon, gibuak ni Jesse sa iyang hangyo ngadto sa iyang gituohang papa Ramon: “Dad, could you sleep in our condo tonight?”
Wala magkadimao ang lihok ni Ramon ug Imelda nga nagkatinutokay. Nanginit ang ilang lawas. Usa ra ang diha sa ilang hunahuna. Salamat sa graduwasyon, mapadayag na nila ang ilang gipugngan nga kahinam. (Kataposan)