May takna nga manguyos na ang luy-a

May duha pa lang gani ka semana, sukad gikahiusa ang talikala sa salag sa kaminyoon nila ni Ponso ug Ulang, ning dako nilang simbahan sa ilang lungsod sa San Fernando, molain na og higda si Ponso, sa may pikas nilang sibay.

Wa pa gani manuktugaok ang ilang mga manok sa kaadlawon, sayo nang nagputakputak si Ulang ngadto sa iyang tigulang nga bana diin kini nagkanayon:

“Unsay nahitabo kanimo Ponso ...nga dali ka ra man nga gipul-an kanako” ni Ulang pa nga hilabihan nga nakatagawtaw.

“Mamili ka og batan-on nga babaye nga imong maasawa, nga kagumkom pa ang panit, nga hilabihan naman sad nimong tiguwanga nga sama kanako?”

Sa kagulangon nilang magtiayon, dili magbiya og layo, kay si Ulang, gumikan sa pagkahimilian og guwapo nga lalaki, sa panahon sa iyang kabatan-on, nagpabilin nga dalagang guwang, samtang si Ponso, tungod sa iyang hitsura nga susama sa unggoy nga nakabuhi sa lasang nga gikahadlokan sa mga babaye sa iyang panahon, nagpabilin intawon nga ulitawong guwang.

Suwerte de kasahos, nga iya na lamang nga gipangarisgahan og pangulitawo si Ulang, nga atol nanglaba nga mao rang usa sa may dakong sapa sa ilang balangay sa Kapangian.

“Ngano ka Ponso nga nagpunay kaman og tutok sa akong paa? ni Ulang pa nga nakamatngon.

Ginindotan lang ako Ulang, nga magsud-ong sa imong paa nga hilabihang hamisa?” daling nakatubag si Ponso.

Ang tinuod may pa ang bayingbaying kay makapagana pa kang Ponso, bisan hilabihan na kini nga dauta.

Pagbuot ba kaha sa kapalaran ... nagkadayon ra gihapon ang duruha. Ilong tuwapos na man god ni si Ulang, sa iyang mga ginikanan, sahi kang Ponso nga pulos na usab milalin na sa laing kalibutan ang iyang amahan ug inahan.

“Aron dili ko mosamot og kalagot kanimo Ponso, hala balik na diri sa sibay nga atong gihigdaan?” nagpangagot ang bag-ang ni Ulang.

Nagbuntag nalang wa gayod mopaduol og higda si Ponso, ngadto sa tiguwang na niyang asawa. Nagpaminti si Ulang sa kasuko.

Unya ... dihay gihagawhaw ni Ponso, sa iyang asawa, nga sila rang duha ang makadungog, diin kini nagkanayon:

“Dili malalis Ulang ... nganong dali ra ko nga nawad-an og gana kanimo, gumikan kay nakasabot ako nga sa imo karong kagulangon may takna nga manguyos na ang luy-a sa imong pagka-babaye!” (Kataposan)