Ang tawo nga di makabuak og baso

Nakadayeg gayud ang mga ginikanan ni Emi sa iyang uyab nga si Lio, tungod sa kinaiya ug taras niini nga pagkamaayo gyung tawo. Ang pagkamaayo sa pamatasan nga mangayo gyu’g pangatahuran kung mamisita kini sa ilang balay.

Kung buntag moingon kini’g “Maayong buntag ninyo diha. Noy, Nang!” kun udto “Maayong udto ninyo diha. Noy, Nang!” kung gabii “Maayong gabii ninyo diha, Noy, Nang!” Ug sa bisan asang lugara sila magkasugat sa kadalanan. Moamen pa’g makalitan.

Nakadayeg usab sila sa kapino sa nilihokan niini nga di gyud makabuak og baso. Manuktok gayud sa pultahan bisag abli, una mosud. Ibilin ang tsinelas sa gawas. Mapahiyumon usab kaayo kini kanila. Pormal ang hinapay, sinul-oban, sinultihan ug nilihokan.

Mauwaw gyud kini nga agdahon og kaon pero moduol na lang gyud kini kun makatulo na nila sangpiton. Ug sa ilang pagpangaon, kompas gyud kaayo kini mohungit sa kutsara sa iyang baba, di ka makadungog nga nabangga kini sa iyang mga ngipon. Di ka kadungog sa mga kutsara, tinidor ug plato nga magkapingkiay inig kuha niya sa luto ug mga sud-an. Bisan sa pagtunob niini sa ilang sawog nga lipak sa kawayan. Wa gyud sila’y madunggan nga moigot kini.

Busa bilib gyud kaayo silang Noy Onoy ug Nang Onang ngadto ni Lio, nga uyab sa ilang anak nga si Emi. Biya-biyaan nalang nila kini nga mag-estoryahanay sud sa ilang payag samtang silang magtiayon sab manglaag adto sa ilang darohan o kaha mangumpra sa merkado. Nagdahum sila nga di gyud binuangan ni Lio ang ilang anak nga si Emi. Kay wala gani kuno sila kakita nga mikupot kini sa kamot o mitupad og lingkod sa ilang anak. Adto ra kini lingkod sa atbang nga giulang og lamisita ang tagsa nila ka lingkoranan. Karon pa sila kita’g ulitawo nga taga siyudad sa Sugbo nga ang nilihokan kompas kaayo, di makabuak og baso. Buotan gyud kuno kaayo nga pagkatawo kini si Lio.

Miabot ang usa ka buwan. Wa nay bisita-bisita si Lio. Nagsukasuka si Emi.

“Naunsa ka Emi?” matud ni noy Onoy ug nang Onang.

“Giluod lang ko, Tay, Nay,”matud ni Emi. Nagbitay ang laway.

Miabot ang tulo ka buwan. Wa gihapoy bisita-bisita si Lio.

“Midako man lagi nang imong tiyan ug bat-ang Emi, mabdos ka sa?” matud sa inahan.

Mihilak si Emi.

“Daan pa ko lagi! si Lio ba ang amahan?” pangutana sa amahan.

Mitug-an na lang si Emi.

“Hayop ka Lio! nagtuo ming buotan kang tawo, kay nilihokan nimo di kabuak og baso. Pero, makabuak man diay ka’g kinat...” Ug gipaak ni noy Onoy ang iyang mga wait. (Katapusan)