Ang hunsoy ni Isabelo mangtas

Matag Biyernes sa hapon anhi mag-abot sa ilawom sa karaang akasya ang mga edad-edaran na nga mga kalakin-an dinhi sa sityo Bukog. Ug magkatapok na gani sila mao dayo’y ilang hisgotan ang lakaw sa panahon ug labaw sa tanan ang dagan sa pangagamhanan sa nasod. Matag Biyernes gayod niya kini sila si Ingko Balodoy, titi Puro, Manong Isyot, Mr. Escobar, konsehal Tebokoy ug ang insek nga si Achiang.

Anhi dinhi managlantugi sila, aw, dili hinuon mosangpot sa panag-away kay ilang gilalisan bahin man lang sa lakaw sa pagdumala sa gobiyerno sa nasod. Ug ila ganing hisgotan usahay ang lakaw sa pagpanimon ni Kapitan Iyok dinhi sa ilang balangay sa Santa Barbara, ug bisan unsa na lang ang ilang tukion ug hilihisgotan. Pero ang dunay nindot kaayo nga hangyo mao si Mr. Escobar o Basilio kay usa siya ka retiradong magtutudlo sa tunghaang publiko sa lungsod ug may hataas nga kasinatian kay himasa kini siya sa bisan unsang matang sa pamantalaan. Ma-ininglis man o ma binisaya iya gyud kining kalingawan og basa ug maong inig sulti niya atubangan sa iyang mga higala nga nia karon sa ilawom sa akasya kay nagkatapok na sab, paminawon gyud siya. Dunay mopasulbong sa iyang panahom apan nindot gyud mobatbat si Mr. Escobar.

“Kun magpirmi kini estelo sa atong kagamhanan, titi Puro, lagmit wala na gyud tay mahimo isip usa ka gawasnon nga nasud nga nagmatuto sa demokrasya,” ni Mr. Escobar pa nga didto motan-aw kang titi Puro. “Nagpabusog na lang sa ilang bolsa ang halos naa karon sa poder nga klaro kaayo usa ka pagpahimulos sa kuwarta sa katawhan...”

“Dili sab tingali ang tanan, uy, Mr. Escobar,” misalga si Ingko Balodoy, magbabalak kini siya ug may mga sinulat na nga nangapatik sa mga mantalaang binisaya. “Dunay nangawkaw apan dili tanan...”

Nahalingi si Mr. Escobar kang Ingko Balodoy ug katubagon siya ug aron usab iya kining dibatihon apan kalit silang nahalingi sa igham sa bag-ong nahiabot, nakaila sila niini. Si Isabelo nga gidungogdungog nga ungo dinhi sa ilang sityo. Nagyupyop kini sa iyang kuwako ug mipabugwak sa bagang aso niini. “Mahimo bang makaapil sa inyong kulokabildo dinhi?” niini pa nga milingkod tupad kang Mr. Escobar sa usa ka lingkoranan nga hinimo sa kawayan.

Nagtinutokay sila ug dihay kahibulong sa ilang tagsatagsa ka tinan-awan nganong kalit lang nga mitumaw kini si Isabelo dinhi sa ilang atubangan nga kahoy’ng akasya. Hilomon kini si Isabelo ug dili gani tigtagad og tawo, apan karon nia kini siya.

“Sayod kong ang atong gobiyerno ang inyong gihisgotan,” niini pa. “Pero, wala na tay mahimo kay kita ra man say nagbutang anang naa karon sa poder, kay gibutohan nato...”

Walay naningog sa gisulti ni Isabelo. Mora’g gibati sila’g kataha niining tawo nga hilabihang mangtasa, pero, sa tabitabi lang nila kini mahibaw-i.

“Ikaw, Mr. Escobar, dako ka mag kaalam, unsa may mahimo nato ining atong kahimtang ron?” mitutok si Isabelo kang Mr. Escobar nga wala na moyupyop sa iyang hunsoy. “Magsabasaba na sad ta diha sa kadalanan, aron maghimog kasamok batok sa gobiyerno. Aw, katungod man sad na nato, pero, ako dili ko mokuyog anang tapoktapok diha sa mga kadalanan ug unya magsinggitsinggit, may pag mangabat ko, kay makatilaw pa ko’g lab-as nga dugo sa tawo...

Sa nabati nila kang Isabelo ingon sa nanglimbawot ang ilang balhibo. Nanimaho ra bang angtod si Isabelo ug mikalkag ang mga buhok. Unya, nananghid kini nga molakaw na. Dihang layo na kini nahalingi si titi Puro sa gilingkoran niini kaganina kay nahabilin ang hunsoy niini. Tawgon unta ni titi Puro si Isabelo apan layo kaayo kini ug nakaliko na sa may eskina paingon sa tindahan ni Achiang.

Walay nangahas nga mipunit sa hunsoy ni Isabelo nga nag-aso pa.

“Tana, uy, mamauli na ta, sa sunod Biyernes na sad ta mag-abot dinhi sa ilawom sa akasya,” ni Titi Puro pa. Tuod, dihang nanglakaw na sila si Ingko Balodoy, Mr. Escobar, Achiang ug uban pang diha sa tapoktapok, gipunit ni titi Puro ang hunsoy ni Isabelo ug misunod siya’g lakaw sa iyang mga higala. Nianang pagka-sunod Biyernes wala na si titi Puro moapil sa ilang tapoktapok dinhi sa ilawom sa karaang akasya. Unya, mao na lay ilang nahibaw-an nga si titi Puro nakit-ang nagtuwad kuyog kang Isabelo mangtas didto sa may punoan sa sineguylas duol sa lugot, ug may nakakita ni titi Puro nga mao nay migamit sa hunsoy ni Isabelo ungo. (Kataposan)