Kawonggo

Domingo. Alas dos sa hapon. Nag-atubang sa salamin si Modesto sa sala sa iyang balay sa Kintolimbo. Nagsige’g tutok sa iyang kawonggo sa liog. Naa nitubo tungod gyud kaayo sa iyang ubol-ubol ang kawonggo. Niputi kini ug mora na kadak-a og lugas mais. Mabalak-on ug malagoton si Modesto nga nagtutok sa iyang kawonggo.

Niping-it iyang nawong. Gituhiltuhil niyas iyang walang tudlo ang kawonggo nga naas ibabaw la’g diyutay sa iyang Adam's apple.

Usahay mokatol kini ug istorbo kaayo sa iyang pagpamarbas. Kay may bongot man siya ilawom sa iyang suwang ug sa liog.

Tud nani niyang gidaladala. Tulo ka bulan na siyang binalikbalik sa albularyo sa Camagong aron iyang ipatangtang ang maong kawonggo. Apan wa gihapon natangtang. Di siya gustong magpatambal sa dermatologist.

"Ana! Ngil-ara na tan-awon anang imong kawonggo oy!" ni Charo iyang kapikas, usa ka buntag nga nag-atubang sila sa talad kan-anan kay namahaw.

"Mao lagi. Nakahunahuna man gani kong laplapon nig blade," ni Modesto nga nikulima.

"Ipatangtang lang na’g derma. Dali ra kaayo na. Laser na goy gamit karon" ni Charo.

"Ah basig cancer na tingale ni. Hinoon, di man mamatay ang tawo’g di masakit!" ni Modesto dalang panghupaw. Nikilo lang sa abaga si Charo.

Niuyon si Modesto sa sugyot ni Letlet iyang kliyente sa kaso sa yuta. May gikiha si Letlet nga nipalsipikar og dokumento sa palit sa ilang yuta. Wa sila’y nadawat nga bayad, way gipirmahang dokumento. Unya nabalhin ang titulo ngadtong Mina Delima ilang silingan.

"Ipatan-aw nag albularyo imong kawonggo, attorney. Basig gipadaut ka" ni Letlet dihang nanggawas silas husgado usa ka udto human sa bista.

Gikuyogan ni Letlet si Modesto sa Camagong. Gipailaila siya sa albularyo nga ginganlan og Nerito. May ritwal nga gihimo ang albularyo. Nidagkot siya’g kandila. Nikuha og porselana nga pinggan. Gipaanoosan ang pinggan sa kandila. Niitom ang nawong sa pinggan. Gipahaklap sa albularyo ang toong kamot ni Modesto ngadto sa buling sa anoos sa pinggan. Nimapamapa ug nikampat ang itom sa anoos. May niporma nga hitsura sa tawo. "Babaye ang nipadaut nimo. Kontra sa kaso sa imong kliyente" sa albularyo. "Si Mina gyuy nagpadaut nimo" ni Letlet. Niyango lang si Modesto.

Sa sugyot sa albularyo, Martes ug Biyernes siya moadto’s Camagong. Duha na ka Martes ug Biyernes nga niadto si Modesto sa albularyo. Agwanta siya’g sayo’g mata. Alas sayis sa buntag naglinya na siya. Kay daghan mang pasyente ang albularyo.

Unya alas onse pa kasagaran magsugod og panambal. Kay alas onse kunoy iabot sa abyan sa albularyo. Antos si Modesto og lingkod sa siut kaayong lugar ug lang-og tungod sa baho sa mga tawong nagpatambal nga lainlain og sakit. Dihuga’g lana sa albularyo iyang kawonggo. Pislitpisliton. Lubaglubagon. Birabirahon.

"Ah sa sunod balik nimo, tangtang na ni" matud ni Nerito human sa ikaduhang semana ni Modesto nga pagtinambong sa Camagong.

Duha ka bulan na niyang binalikbalik, wa gihapon natangtang ang maong kawonggo. Hangtud niabot nag tulo ka bulan, wa gihapon. Gilaayan na siya. Daghan siyang higala nga gipangutana mahitungod sa kawonggo. Ang uban moingon nga papitli og momho. Unya inig kidlap sa kilat, labtiki ang momho. Inig kalagpot sa mombo, lagpot sab imong kawonggo.

Iyang gisuwayan, wa nisaler. Nakahunahuna gyud siya’g gamit og blade aron laplapon ang kawonggo. Sa tanang nitambag niya kun unsaon iyang kawonggo, usa ray iyang nauyonan.

Ganihang bag-o lang siyang nahuma’g paniudto, nipalit siya’g itom nga hilo numero otsenta. Nikuha siyag gunting ug gibutang niya sa lamesita ang gunting ug ang bobod sa hilo.

Nitikubo si Modesto. Gikawhat niya ang gunting ug hilo. Niputol siya’g hilo nga napulo ka pulgada ang gitas-on. Gibutang niya’g balik sa lamestia ang bobod sa hilo ug gunting.

Niatubang siya’g balik sa salamin. Gilibut niya’s punoan sa kawonggo ang hilo. Gibaligtos niya. Gihugtan niya. Maayong pagkahugot kay nabati niya nga daw gipitlok ang liogliog sa maong kawonggo.

Giputol niya sa gunting ang nahibiling mga tomoy sa hilo nga nisiwil. Magpaabot siya’g unsay dangatan sa kawonggo dangta’g pila ka adlaw. Di na siya mobalik sa albularyo. "Siyaro kang kawonggoha kag mabuhi ka pa!' tuaw niya sa hilom. (Katapusan)