Pagbag-o sa Pasko

Sayong gibuhian ni Mrs. Lina Tibon karong hapona ang iyang mga pupils sa grade three. Alas kuwatro pa lang gipapaulia na niya sila. Pero iyang gipapabilin si Allan kay nakasabot siya nga dunay problema ang bata.

Gusto niyang masayran kay gusto siyang makatabang sa bata isip magtutudlo nga giilang second o foster parents sa mga nagtungha. Masulob-on naglingkod si Allan sa arm chair. Naa siya’s ikatulong lingkuranan tungod gyud sa lamesa sa maestra.

Nagsige la’g duko. Di magtingog. Masolub-on kaayog hitsura. Tulo na siya ka adlaw nga ingon niini. Di gusto si Mrs. Tibon nga moabot nalang ang Christmas vacation (duha ka semana na lang), di mobalik ang kanhi kaaktibo ni Allan sa klase.

Brayit si Allan. Dagkog kuha sa daily quizzes. Kusog sab moisa sa kamot aron motubag sa mga pangutana sa maestra. Nahibulong na lang si Mrs. Tibon nga nikalit og kahilumon ang bata. Ug manglantaw sa layo nga magtulo ang luha.

"Unsa may problema nimo, Allan? Gusto kong masayod aron makatabang ko pagsulbad. Kay kun di ko nimo pahibaw-on, wa gyud koy mahimo!" ni Mrs. Tibon nga niduol ug nihapohap sa ulo sa bata. Niduko lang si Allan. Nitulo ang luha. Hilom nga naghilak. Naghingushingos.

"Gidagmalan ka ba sa inyo? Gidapatan ka ba’s imong papa? O sa imong mama?" ni Mrs. Tibon. Sige la’g hilak si Allan. "Kinsa may kauban nimo sa balay ninyo?" ni Mrs. Tibon.

"Si Lolo Efren na lang, amahan ni Mama Glenda. Nibiya man si Papa Alex sa amo. Nag-away man sila's mama. Gisagpa niyas mama kadaghan. Kay sa sige niyang panugal, daghan og utang si mama sa lending," ni Allan sa nagkaputolputol nga tingog.

"Hain man diay imong papa ron?" ni Mrs. Tibon.

"Nipauli sa balay sa iyang ginikanan sa baryo Hikuli" ni Allan.

"Imong mama hain man?" ni Mrs. Tibon.

"Naa gihapon sa balay ni Lolo Efren sa baryo Guarani" ni Allan. "Pila na man ka adlaw nga wa niuli sa inyong gipuy-an si papa nimo?" ni Mrs. Tibon.

"Usa na ka semana" ni Allan.

"Nahala. Sige pauli na. Unya kay silingang baryo ra man ang gibalhinan og puyo ni papa nimo, adtoa siya. Ingna nga makig-istorya ko niya. Si mama sab nimo ingna nga makig-istorya ko niya. Kay dili maayo nga madaut imong pagtoon sa away-away sa imong ginikanan", ni Mrs. Tibon.

"Salamat ma'am" ni Allan nga medyo nalagsik na. Malaumon siya nga makatabang iyang magtutudlo sa problema sa iyang pamilya.

Magtutudlo sa national high school sa ilang lungsod sa Farbena ang Papa ni Allan. Iyang mama dunay gamay'ng tindahan sari-sari sa balay. Apan kulang ra ang halin ipamayad sa utang.

Pagka sunod adlaw sa buntag, didto sa lawak sa guidance counselor nakighinabi si Mrs. Tibon ngadto sa mga ginikanan ni Allan. Wa niya dungana og pakighinabi. Gitagsatagsa niya. Giuna niya ang amahan. Paghuman ang inahan na sab. Gisukotsukot niya kun unsay reklamo batok nila sa usag usa. Ang reklamo sa bana nga sugarol ang asawa. Kulang iyang suweldo ug halin sa tindahan ipamayad sa utang sa lending nga napunta lang sa madyongan. Ang reklamo sa asawa nga palainom ang bana. Mosamot ka kulang ilang kita kay nagasto sa mga binotelyang grande. Unya inig kahubog mopasingit ang bana sa asawa ug manapat dayon.

Iyang gisultihan nga naapektohan ang ilang anak tungod sa ilang away ug panagbulag. Gisukot niya tagsatagsa nga gusto pa ba silang magbalik tungod ug alang lang sa anak. Kay kun di sila mag-uli, seguradong madaut ang kaugmaon, pangutok ug panglawas sa ilang bugtong anak. Gipasulod ni Mrs. Tibon sa lawak ang managtiayon nga sila rang duha.

"Puro mo may depekto. Pagsaaray mo nga magbag-o na aron mahibalik ang kalinaw ug kalipay sa inyong pamuyo" ni Mrs. Tibon dayong gawas sa lawak. Gibiyaan ang duha nga   magkaistorya.

Dangtag pila ka minutos, nanggawas sila nga namahid sa luha.

"Unya. Unsa na man?" ni Mrs. Tibon nga diha ra’s corridor.

"Nisaad ko nga di na moinom. Ug di na manapat" sa bana.

"Nisaad ko nga di na manugal ug di na mangutang", sa asawa.

"O sige. Kiss ang make up" ni Mrs. Tibon.

Naggakos ang duha. Ug nag-akob ilang mga ngabil. Gipagawas ni Mrs. Tibon si Allan sa laing lawak. Malipayon kaayo si Allan nga nakakita sa iyang mga ginikanan nga loving na.

"Salamat ug Merry Christmas ma'am Tibon" ni Allan nga nigakos sa magtutudlo. (Katapusan)