Miluom si Ramon

Naundang ang panihapon ni Ramon kay ang lamisa nga iyang gikan-an gitikwang ni Boboy nga puwerting huboga. Nahiugbok si Ramon sa gibuhat ni Boboy. Naglisud siya pagtuo nga nawagtangan kini og pagtahud sa iyang pagka-amahan.

Gipaagi ni Boboy sa panghasi ang iyang pananghid nga makagamit sa 'Isuzu Crosswind' nga bag-ong napalit sa iyang amahan. Ang pamalibad ni Ramon nga dili makadala sa 'Isuzu Crosswind" kay hubog, giwangog lang ni Boboy. Gidala gyud niya ang 'Isuzu Crosswind'.

Si Boboy bugtong niyang anak. Unang tuig ra sa kolehiyo kay nagumon sa barkada. Dili hilabwan ang iyang pagpangga niini. Kanunay gani niyang duphan ang mga kasal-an nga nabuhat niini sa katilingban.

Magul-anon nga misulod si Ramon sa iyang lawak; mora'g buang nga nanudya sa larawan sa 'Divine Mercy': "Ginoo nganong giingon ako niini sa akong anak? Kanunay kong gihangyo nga matul-id na unta ang iyang kinaiya diha sa akong pagsimba Kanimo matag Domingo? Nanghatag ko og pinaskohan sa mga bata panahon sa pasko, naglimos sa mga makililimos, nagtampo sa mga galastohan sa pagpa-ayo sa among kapilya, nanghatag og mga lainlain nga kalingawan matag kasaulogan sa piyesta sa among barangay ... unya, mao ba diay kini ang balus sa akong nahimo?"

Ang panudya ni Ramon sa Ginoo inanay'ng gianod sa luha sa iyang kahiubos. Nakatulog siya.

"Tiyo Ramon ... Tiyo Ramon" ... sunodsunod nga siyagit ang nakapukaw ni Ramon sa iyang pagkatulog nga dili pa lang gyud dugay. Nahingangha siya kun kinsa kining nagsangpit kaniya og Tiyo nga wala man siya’y giilang igsoon.

"Kang kinsa ka mang anak nga nakasangpit kanako og Tiyo?"

"Wala ka makaila kanako Tiyo ug ingon man sa akong lima ka igsoon kay gagmay pa kami sa among pagpamahawa sa luna nga among gipuy-an dihang imong gibaligya ang yuta ni anhing Lola Lita, inahan ni Papa Meling sa iyang pagkadalaga. Nakaila kami nimo Tiyo. Ikaw si Atty. Ramon Perez nga wala moila ni Papa Meling nga imong igsoon sa inahan sa tinguha nga maangkon nimo ang tanang yuta ni Lola Lita sa San Roque, Talisay ug sa isla Santa Rosa nga titulado sa pangalan ni Lola Lita sa wala pa maminyo sa imong amahan. Gipanugon gyud ni Papa ... kanamong mga igsoon .... nga batonan ang pagpa-ubos ug itanom sa among linghod nga hunahuna ang pagtahod nimo isip iyang igsoon sa inahan inay pagdumot sa imong pagsalikway sa iyang katungod. Wala makawang ang mga maayong pagtulon-an nga gitisok sa amog amahan kay namunga kini og maayo. Ang akong mga igsoon nakahuman gyud og kolehiyo, may mga trabaho ug wala maglisud sa inadlaw'ng panginahanglan."

"Ania ko nimo Tiyo aron pagpahibalo nga ang imong 'Isuzu Crosswind' nahulog sa dalan Manipis, padulong sa Toledo. Patay na si Boboy ug ang tanan niyang barkada nga nakasakay."

Mora'g nadugmok ang dughan ni Ramon sa among pahibalo.

Ang kamatayon ni Boboy nga lahi kaayo og kinaiya kun itandi sa iyang mga pag-umangkon nakapaamgo ni Ramon nga ang kamainampoon, kamaloloy-on, ug pagkamatinabangon dili diay makabugti sa inhustisya nga iyang gihimo ngadto sa iyang igsoon. Wala matago sa Ginoo ang dautan niyang binuhatan. Og miluom si Ramon. (Kataposan)