Ang pangasaw-onon ni Elyong ungo

Human ikalubong ang patay'ng lawas sa iyang bana, nagmingaw na ang kalibotan ni Sabel. Hinuon, tungod sa iyang pagkakugihan malingaw man siya sa iyang pagpaninda og tabako. Gawas sa pagpamaligyag mga tabako manglabada siya sa kang Mr. Pino aron pod madungagan ang iyang kita. Pero, alang kaniya ni Sabel, igo na ang iyang kita sa pagpanuroy og tabako ug sa pagpanglabada sa ilang Mr. Pino. Malingaw na siya niini. Demalas lang gyod kaayo ang ilang panag-ipon ni anhing Durong nga iyang bana kay wala gyod sila tugahi’g anak.

Mao unta gyoy gusto nilang magtiayon nga makabaton silag bisag usa na lang ka buok anak.

Apan wala gyod mobulig kanila ang kahitas-an. Mga batan-on pa man unta silang duha ni Durong. Si anhing Durong pod tigson og lawas ug hingilaw kaayog lab-as nga isda ug moinom gyod og tuba o di ba bahal kada gabii sa dili pa sila magsugod sa ilang panagdulog nga mosangko ngadto sa katagbawan sa lawasnong kahinam.

Hangtod nga nasakit nalang si Durong ug unya namatay. Karon nga biyuda na siya morag dunay usa ka tawo nga mihalad sa iyang gugma nganha kaniya ug kini mao si Antolin nga bag-o pang nabiyudo. Namatay usab ang asawa ni Antolin kay nasakit usab.

Wala poy anak si Antolin sa iyang asawa. Si Antolin ang tag-iya sa lapad nga tabakoan nga kasikbit ra pod sa gamay'ng luna nila ni Sabel. Anha pod moangkat og tabako nga igbabaligya si Sabel. Tungod sa tabakoan ni Antolin matawag nga maayo ang iyang pagkabutang.

Dili sugarol si Antolin ug may pagka tihik. Unya usa ka hapon niana nakuratan si Sabel sa kalit nga pagtumaw ni Antolin diha sa ilang tugkaran dihang nanilhig siya sa mga layang dahon sa mansinitas.

"Uy, mora mag nakugang ka sa akong pag-anhi dinhi sa inyo, Sabel," ni Antolin pa sa bugnaw nga tingog. Bugnawon gyod og tingog kini si Antolin. Hinuon, dili na kaayo mauwaw si Sabel nga makighinabi kang Antolin kay suod kini sa namatay niyang bana nga si Durong. Anha pod siya magkuhaan og tabako niini.

"Nia ka man lagi, Lin?" ni Sabel pa nga nagpadayon sa pagpanilhig.

"Ikaw ang akong gianhi, Bel," niini pa usab sa hinay nga tingog nga nagsapot og kabugnaw.

"Ha, ako, ang imong gianhi, ngano man? Ugma ra man ko moadto sa inyo aron pagkuha sa mga tabako," ni Sabel pa.

Unya wala damha nga gipadaygan dayon ni Antolin si Sabel sa iyang gibati. Wala makatingog si Sabel. Morag wala siya makatuo. Apan iyang nasabtan sa mga pulong niini nga tinuoray gyod ang gipahayag niini.

"Biyudo ko, ug biyuda ka sab, Sabel. Unsa may angay tang hunahunaon? Ang imong kahimtang ron nagmingaw ug ingon man sab ko, mingaw usab," gikuptan ni Antolin ang bukton ni Sabel nga nagkupot sa silhig ug dihay talagsaong dinagaang sa kainit nga mikuyamang sa tibuok kalawasan ni Sabel. Ug mao kadto nga nagkasabot ra gyod ang ilang mga pagbati. Ug sa dihang gitakda na ang ilang kasal, may usa ka tiguwang nga babaye nga miduol kanilang duha ni Sabel ug Antolin ug gisangpit si Antolin sa pangalan nga "Elyong". Matud pa niini, "Elyong, nganong wa ka may adtoadto sa isla Dulom-Ngitngit. Gimingaw na nimo ang atong mga kaliwat..."

"Ha, aw, kuan, Uray Masay, mao ni si Sabel ang akong pangasaw-onon. Sige lang kay inig kahuman sa among kasal, mangadto mi sa isla diin ako matawo," tubag ni Antolin, ug unya mitan-aw siya kang Sabel nga ingon sa nahibulong. "Elyong...Elyong ang tinuod kong ngalan ug dili Antolin ... ug ang akong apelyido dili Baal kondili Bagtuwad..."

"Mao ba diay, Elyong, Elyong Bagtuwad diay ang tibuok mong pangalan ug dili Antolin?" hinay ang tingog ni Sabel.

Miyango si Elyong. Tuod, human sa kasal, gidala ni Elyong o Antolin ang iyang ikaduhang asawa nga si Sabel sa isla Dulom-Ngitngit diin mao ang gilubngan sa posod ni Antolin. Dinhi gibati og tumang kahibulong si Sabel kay niining gabhiona mao may iyang nakita ang mga laksot kaayo nga hitsura sa mga kaliwat ni Antolin o Elyong.

"Elyong, ka-ka-kangil-ad nilag mga nawong!" mikupot si Sabel sa bukton sa iyang bana. Unya may mitublaw nga tingog sa usa ka tiguwang nga lalaki nga nagkanayon, "Maayong pag-abot, Elyong, dinhi sa isla mong natawhan! Ang isla Dulom-Ngitngit! Ang isla sa mga mangtas nga ungo, he, he, he, he he, he, wakkkkkkkk, kikiiiiikkkkkkkk!"

Samtang nagkupot sa bukton sa iyang bana mikurog ang mga kamot ni Sabel sa iyang nadungog. (Katapusan)