Nakaamgo si Doro

Mikalit lang pagsutoy og lakaw si Amboy dihang nakagawas na siya sa ilang klasehan. Wala mananghid sa iyang mga kaklase sa unang ang-ang sa elementarya. Gadali siya, aron dili higabhian sa dalan. Mga duha ka kilometro ang ilang balay gikan sa Magdugo Elementary School.

Sagol dagan ang iyang paglakaw. Kinahanglan nga anaa na siya sa ilang balay sa dili pa moabot ang kagabhion. Nahadlok siya nga maabtan sa kangitngit, kay maoy ipanggula sa mga ungo, mga pulong nga kanunay’ng ihadlok sa iyang amahan.

Si Amboy, tres anyos pa nga nailo sa inahanong pagpangga. Sukad mamatay ang iyang inahan sa titanus, nahanaw sab ang maayong pagtagad sa iyang amahan. Nagtubo siya nga wala’y maayong pagmatuto sa mga ginikanan.

Gidukot na lang ni Doro ang tanang panahon sa panguma. Sayo pa sa buntag moadto na sa umahan. Mouli lang pagkahapon. Ug panahon sa kagabhion kadiyot ra nga magkasulti ni Amboy. Matulog lang dayon tungod sa kakapoy. Sa adlaw’ng Domingo atua kini sa sabungan. Laktod nga pagkasulti, si Amboy, uhaw sa amahanong pagpangga. Imbis agakon sa mga maayong pagtulon-an, kanunay hinuong hadlokon ug sa gagmay’ng sayop ug diyotay’ng kalangan sa isugo, latuson dayon.

Adlaw’ng Sabado, mga alas-nuybe sa buntag; misumbong si Amboy sa iyang amahan, kay ang mga humay nga gibulad diha sa sementadong basketbolan ug iyang gibantayan, gikaykay ug gipanuktok sa mga manok.

“Pa...Paaa, gituktok sa mga manok ang atong humay!”

“Bugawa ang manok,” ni Doro nga nagbaid sa guna. Wala modalikyat og yanghag sa iyang anak. Mibalik si Amboy sa basketbolan ug gibugaw ang mga manok, “Soo....sooo... sooo” wala mopatoo ang mga manok nga mipadayon pagpanuktok, gilamian sa mga humay.

Mibalik si Amboy sa iyang Papa: “Pa!...wala mopatuo ang mga manok.” Si Doro nga dili gustong malangan sa iyang pagbaid, nagduko ug wala gyud motan-aw nga misugo ni Amboy: “Hadloka ang mga manok!” may dalang kapikal ang tingog.

Mibalik si Amboy, gibugaw ug gihadlok ang mga manok, “Soo....sooo.. hala naay ungo.” Wa’a manumbaling ang mga manok nga giganahan nanuktok.

Mibalik si Amboy, nga nagkurog na sa kahadlok nga mipahaba sa iyang Papa Doro: “Paa....dili mahadlok ang mga manok sa ungo. Bisan giunsa nako’g balikbalik pagsulti nga naay ungo, wala gyud mga hadlok.”

Ang kaignorante og tuno sa kahadlok sa sinultihan ni Amboy nakapukaw sa nahinanok nga tanlag ni Doro. Nakonsiyensa siya sa dakung kakulang sa amahanong pagtagad ug pagpangga nga iyang gihikaw ni Amboy.

Kinahanglan nga usbon na niya ang hiwing panig- ingnan nga iyang gipakita sa iyang anak. Gahinan na niya og higayon sa pagpaminaw ang mga pangindahay ni Amboy. Nakamatngon na siya nga ang mga pulong nga itudlo sa iyang anak, kinahanglan nga ubanan og gugma, saysay, ug pagpasabot sa angay nga buhaton, imbis hadlokon ug latuson.

Giagbayan ni Doro si Amboy ug gitudloan sa hustong pag-abog sa mga manok. (Kataposan)