Ang matuod nga ganti

Undang na nianang imong pagkasundalo, Dong Rey, kay kamatayon lamang ang padulngan mo niana!" Nagtibi ang mga ngabil ni Elya samtang mihapuhap sa dughan sa samaran niyang bana nga nahidagsa karon sa ospital sa lungsod. Naigo sa bala nga gikan sa armas sa mga rebelde si Rey samtang nakigpinusilay siya niini.

Mibuhi og ahat nga pahiyom si Rey sa tuyo nga itago ang matuod niyang gibati. Nagngulngol ning higayona ang samad sa iyang dughan nga naigo sa bala. "Wa ... way kaso kining samad ko, Day Panyang, tapsing lamang kini! Ug pasayloa ko apan kinahanglan nga sabton mo kining akong trabaho kay alang kini sa atong nasud ug sa atong pamilya! Unya na ko moundang ning akong pagkasundalo kun makahuman na sa ilang pagtungha ang duha nato ka mga anak!"

"Buhi ka pa kaha nianang higayona, Dong? Hunahunaa baya nga anaa pa sa ikaupat nga tuig sa hayskol si Jun-jun ug sa ikaduhang tuig sa hayskol pa si Inday Vina. Daghang tuig pa ang atong paaboton ug nunot niini daghan pa sab ang moabot nga mga panghitabo. Ug nasayod ka na kun unsa kakuyaw kanang trabaho mo!" Tuaw ni Elya nga wala na gayod makapugong sa iyang mga luha. Giam-aman siya sa duha niya ka mga anak nga nahikauban usab niya sa ospital.

Human sa pipila ka gutlo, miabot sa sulod sa lawak nga ilang nahimutangan ang duha ka empleyado sa ospital nga may giduot nga stretcher. Unya gipasakay nila si Rey ug gidala dayon paingon sa Operating Room. Miabot na diay ang gitakdang oras nga operahan na si Rey ug kuhaon ang bala nga nagpabilin pang miungot sa tuo niyang dughan.

Halos magbayente ka tuig na si Rey sa pagkasundalo sa armadong kusog sa atong nasud. Sakop siya sa Philippine Army. Usa siya ka aktibong sundalo ug andam gayong motuman sa tanang mando sa iyang labaw. Miabot na siya sa halos tanang dapit sa atong nasud diin siya gipadala ug gihimong malinawon ang mga dapit nga gihasi sa mga rebelde o mga bandido. Daghan nang kombate ug pinusilay ang iyang naagian nga mikalas og kinabuhi sa iyang mga kaubanang sundalo apan nagpabilin siyang mibarog sa tumang kalig-on ug andam nga moserbisyo sa mga tawo nga nanginahanglan niini.

Gipadala si Rey ug ang tibuok nilang tropa ngadto sa bukirang barangay sa Kantalo aron gukdon ug puhagon ang mga rebelde nga mihasi sa mga lumolupyo didto sa maong dapit. Matud pa sa ilang labaw, daghang sibilyan na ang gipamatay ning maong mga rebelde nga naglakip usab sa mga bata. Walay gipiling patyon ang mga rebelde-mababaye man o lalake, mabata o tigulang. Apan atol sa ilang panagsangka gilupig sa mga rebelde ang ilang gidaghanon nga maoy hinungdan sa kamatayon ug pagkasamad sa iyang mga kaubanan. Samaran usab si Rey ug maayo na lang gani kay miabot ang uban pang mga sundalo ug giluwas sila. Unya gidala sila ngadto sa ospital sa lungsod.

Dihang gisulod na sa Operating Room si Rey, migawas dayon si Elya sa ospital. Maoy iyang tugon ngadto sa duha nila ka anak nga moadto siya sa kampo. Ug human sa pipila ka oras, mibalik si Elya sa ospital uban sa mga dagkong opisyal sa kasundalohan. Tayming usab nga nahibalik na si Rey sa ward gikan sa operating room.

"Dawata kining medalya nga alang sa bayanihon mong buhat, Sarhento Rey Sunam!" Tuaw sa heneral dayong sab-it sa medalya ngadto sa liog ni Rey. Ug tapos mapahimutang ang medalya, gikuha ni heneral ang mga dokumento gikan sa kauban niyang opisyal ug mitunol niini kang Rey. Ug atubangan sa mga opisyal sa kasundalohan, nagginaksanay sa tumang kalipay ang tibuok pamilya human nila mabasa ang natala sa mga dokumento. Nahisulat sa dokumento nga gitunol sa heneral nga retirado na si Rey human sa bayente ka tuig niyang pagserbisyo isip sundalo ug libre usab ang edukasyon sa duha nila ka mga anak sa kolehiyo! (Kataposan)