Buhing handumanan

Kapin na usa ka bulan ang nakalabay human sa kamatayon ni Ronen apan naglisod pa gihapon ako pagdawat sa nahitabo kaniya. Giahat pagkutlo ang iyang kinabuhi sa mga tawong daotan. Gipareglahan siya sa mga adik ug walay kukaluoy nga gitabangan sa pagpatay. Sakit alang kanako ang nahitabo ni Ronen. Gihigugma ko siya sa tibuok kong kasingkasing ug kalag. Siya lang ang lalaki nga akong gihigugma sa tibuok kong kinabuhi. Gani, gikatugyan ko na man kaniya ang akong kaputli.

Nagkasabot na kami ni Ronen nga magpakasal. Nagkasabot na usab ang among mga ginikanan kalabot sa umaabot namong kaminyoon. Apan sa wala lang damha, midangat sa among relasyon ang masakit nga tiaw sa kapalaran. Gipatay siya sa mga batan-on nga nagumon sa gahom sa ginadiling drugas. Ug ako nahibilin nga naghilak ug nagmasulob-on sa kalit niyang pagtaliwan.

"Inaya-naya ang imong gibati, Giovanna," gitambagan ako ni Britta, ang labing suod kong higala sa among dapit. "Dawata ang kamatuoran nga patay na si Ronen."

"Dili, Brit," matud ko. "Lisod alang kanako ang paghikalimot kaniya."

"Kana tungod kay nagpaulipon ka man sa inyong kagahapon," ni Britta pa. "Patay na si Ronen. Bisan unsa pay imong buhaton dili na siya mobalik ug mabuhi."

"Apan unsaon ko man paghikalimot kaniya nga lab-as pa man sa akong panumdoman ang mga handumanan sa among gugma," matud ko nga mihingoshingos.

Wala makatingog si Britta. Igo lang siyang mitutok kanako. Wala ako makaseguro kun nakatugkad ba siya sa akong gibati.

Usa ka adlaw niana, kalit lang naglain ang akong ginhawaan. Unya, wala na gayod ako makaantos. Midagan ko sa banyo ug didto midigwa taman sa ginhawa. Morag mahabwa ang akong tinai sa pagsinuka. Pero pulos laway lang ang akong gisuka.

Nabalaka ako sa akong kahimtang, nagpahiling ako sa usa ka doktor.

"Congratulations," nagkanayon ang doktor. "Mabdos ka."

Nakugang ko sa maong kasayoran. Apan kadiyot lang ang maong kahikugang. Inanay nga mibanos ang kahinangop. Nagbunga gayod diay ang gihimo namo ni Ronen. Nagsabak ako sa bunga sa among gugma.

Gikan sa klinika, milahos ko sa sementeryo. Nakahunahuna ako sa pagduaw sa lubong ni Ronen.

Tumang kamingaw ang mihimamat kanako sa akong paghiabot sa sam-ang. Milahos dayon ko sa nahimutangan sa lubong ni Ronen. Wala ako maglisod sa pagtultol niini. Gidagkotan ko dayon ang dala nakong mga kandila ug militok og pipila ka pulong sa pag-ampo.

Human sa pag-ampo, nahisama ako sa usa ka tawong nalisoan sa pangisip nga nakigsulti sa lubong ni Ronen.

"Didto ko gikan sa doktor, Ronen," matud ko sa hilom. "Nagpahiling ko kay may gikatingad-an ko sa lawas. Ug akong nasuta nga mabdos diay ko. Nagbunga ang atong pagminahalay. Subo lang kaayong palandongon nga dili na makakita ang atong liwat kanimo kay ania ka na man sa laing kalibotan."

Ug wala ko kapugngi ang akong mga luha. Gikurit ang akong kasingkasing sa kasubo, kasakit ug kamingaw ni Ronen. Taudtaod, milurang ang akong gibati.

"Sagdi lang, Ronen," mipadayon ko sa pagyawyaw sa hilom atubangan sa lubong ni Ronen. "Mipanaw ka man sa laing kalibotan apan dili ko ikaw mahikalimtan tungod kay may buhing handumanan ang atong gugma, ang umaabot natong anak. Dili na ko mahigugma og laing lalaki. Itingob ko ang akong panahon sa pag-atiman sa bunga sa atong pagminahalay. Ug pinaagi sa atong anak, magpabilin kang buhi kanunay sa akong handumanan."

Ug natagak ang kataposang lusok sa luha gikan sa akong mga mata. (Kataposan)