Ang hulagway sa kuwadro sa igsoon kong namatay

Pipila na ka higayon nga akong namatikdan nga mopaka ang sera sa usa sa tulo ka mga kuwarto sa balay sa akong mga ginikanan. Ang mga kuwarto sak-onon pa og hagdanan nga adunay upat ka mga ang-ang sa sala.

Ang nagpuyo sa balay sila nalang si Papa Binog ug Mamay Mayling kay pulos na man mga minyo kaming ilang mga anak. Siyam kami kabuok -- unom ang lalake ug tulo ang babaye. Pulos na adunay kaugalingong pinuy-anan ang uban kong mga igsoon mao nga sila nalang duha si Mama ug Papa ang nagtikawtikaw sa balay. Apan sa dihang nakatrabaho ako sa city hall sa among siyudad miipon na lang ako pagpuyo sa akong mga ginikanan aron sab nga aduna sila’y ikauban-uban.

Ang tulo ka kuwarto sa itaas pulos na bakante. Ang usa adunay larawan kon hulagway sa usa nako ka igsoon nga namatay sa dihang nagpangedaron kini’g 19 anyos. Ang maong hulagway gipa-laminate ni Papa ug gibitay kon gitaod kini sa bungbong sulod sa kuwarto.

Sa wala pa ako makamatikod nga mopaka ang sera sa kuwarto diin atua ang hulagway sa akong igsoong babaye nga namatay, daw sa manglimbawot ang akong mga balhibo inigsulod nako sa kuwarto kay mao man dayo’y akong makita ang hulagway nga naatubang gyud sa pultahan busa tataw kaayo inigsulod nako sa kuwarto. Mora’g mangidhat ang panagway ni anhing Marilyn kun ako nang tutokan.

Didto man gud unta ko manimuyo sa siyudad sa Kabankalan sa lalawigan sa Negros Occidental uban sa akong asawa ug duha ka mga anak. Apan dihang gipatawag kami ug gipaadto sa barangay Basak sa dakbayan sa Lapulapu (ang dapit ang akong namat-a’g kahayag) kay nasakit si Mama ug na-ospital ug grabe na ang kahimtang, nanglarga kami aron pagduaw sa akong inahan.

Maayo na lang kay naulian pa ang akong inahan pinaagi usab sa panabang sa usa ka igsoon nga madre (ug sa ilang kongregasyon) nga gipabakasyon sa ilang labaw aron pag-atiman kang Mama. Ug sa dihang nakarekober na si Mama gipapauli ko na lang usab ang akong pamilya sa Negros. Naatol sab nga nakasulod ko’g trabaho sa city hall sa among lungsod mao nga nagpabilin ko ug didto na lang ipon og puyo sa ilang Mama ug Papa.

"Tua na sad, mipaka na sad ang sera sa kuwarto! Nganong mora man gyud og dunay moabli ug mosera?" Akong giingnan si Mama Mayling usa ka higayon niana nga mingaw na kaayo ang kahaponon.

"Ah, hangin lang na, Boy, uy," tubag ni Mama Mayling. "Saon wa man go’y trangka-trangka nang mga kuwarto diha. Ang imong papa wa na gyu’y panahon kay magsige na la’g suwat og Pulongbay para sa Banat News."

Laing higayon nga mingaw kaayo ang palibot. Palis kadto. Wa ko makatambong sa trabaho kay naglain ang akong lawas niadtong higayona. Sila si Mama Mayling ug Papa Binog namahulay human sa paniudto ug maayo kaayong pagkahinanok nila sa sala. Akong gipahimuslan ang kamingaw sa kalikopan. Nagsulat ko’g sarang ikatampo sa Banat News. Apan igo pa lang gani kong nakakudlis og pipila ka mga pulong nabati kong mipaka na sad ang sera sa kuwarto diin atua ang hulagway sa akong igsoon nga namatay. Unya wa magdugay nadunggan kong may mibakho sa akong duol. Usa ka babayeng naghilak.

Misaka ko sa taas -- sa kuwarto diin atua ang kuwarto sa akong igsoon nga namatay. Unya labihan nakong hadloka kay wa na man didto sa kuwarto ang hulagway sa akong igsoon! Blangko na ang kuwadro!

Sa dihang akong gisuginlan sila si Papa ug Mama, mao kini ang gitubag ni Mama! "Kalag diay ni anhing Marilyn ang mag-abli-sera sa kuwarto, Boy. Ug ang imong nakita nga nawala siya sa kuwadro, migawas diay ug mihilak sa imong duol. Nagpahinumdom kanimo kay dugay na man gud kang wa na makaduaw sa iyang lubong kay atua ka naman sa Negros!"

Nananghid kong Mama Mayling. Moadto ko sa sementeryo! (Kataposan)