Usa ka doktor si Allan. Nag-alagad siya kaniadto sa usa ka inilang tambalanan sa dakbayan sa Sugbo. Apan tungod sa dakong kapakyasan nga iyang nasinati sa iyang propesyon, miluwat siya sa trabaho ug mianhi sa bukid sa Cajawaan aron mahikalimot sa masakit nga hitabo sa iyang kinabuhi.
Si Nona, iyang hinigugma, natakboyan og grabeng sakit. Kinahanglan nga maoperahan si Nona. Ug kay usa man ka batid nga surgeon si Allan, siya ang gitahasan sa pag-opera sa iyang hinigugma.
Apan napakyas ang gipahigayong operasyon ni Allan ngadto kang Nona. Namatay ang iyang hinigugma. Walay laing gibasol si Allan sa kamatayon sa iyang hinigugma kundili ang iyang kaugalingon. Alang kaniya, inutil siya nga pagka doktor tungod kay nakaluwas siya sa kinabuhi sa uban apan sa kinabuhi sa iyang hinigugma wala siya’y nahimo.
Aron mahikalimot sa maong hitabo, nakahukom si Allan nga i-abandonar ang iyang propesyon. Mianhi siya sa bukid sa Cajawaan ug nag-abot sa pagsaka sa balay ni Mano Badong, iyang uyoan. Dinhi niya gikahimamat ang babayeng bukidnon nga nakadani sa iyang kasingkasing. Si Barbara.
Maanyag si Barbara. Alang kang Allan, talagsaon ang katahom nga naangkon sa maong babaye. Nabatyagan ni Allan nga nahigugma siya ni Barbara. Mao nga dihang daw dili na niya kapugngan ang iyang kaugalingon, gipadayag niya ang iyang gibati ngadto sa dalaga usa ka gabii niana sa iyang pagpamisita niini.
"Gihigugma ko usab ikaw, Allan," nagkanayon si Barbara. Apan pasayloa nga dili nako madawat ang gihalad nimong gugma."
"Unsa may hinungdan, Barbara?" sukit ni Allan.
"Tungod kay dili kita angay sa usa’g-usa," laktod nga tubag ni Barbara.
"Gihigugma ko ikaw, Barbara," ni Allan. "Gidawat ko ang imong pagka tawo ... ang imong pagka ikaw. Bisan kinsa ka pa, higugmaon ko gihapon ikaw."
"Wala ka makaila sa hingpit kanako, Allan," matud ni Barbara. "Kun masayod ka na unya kun kinsa ko, nakaseguro kong kasilagan mo ako."
Mipauli si Allan niadtong gabhiona nga nagbalon sa kapakyasan sa gugma.
"Pagkabuntag, nabaniog sa tibuok balangay sa Cajawaan nga may mag-uuma nga gipatay. Gituohan nga usa ka mangtas nga ungo ang nagpatay niini. Gihabwa ang tinai ug kasingkasing ug may samad nga agi sa mahait nga mga ngipon ang liog sa biktima. Gikuyawan nga nagpalandong si Allan sa nahitabo.
"Lima na ka tawo ang gipatay dinhi sa Cajawaan," matud ni Mano Badong." Busa ikaw, Allan, ayaw pagkompiyansa sa paglakaw panahon sa kagabhion. Tingali masugatan nimo ang mangtas nga ungo."
Apan wala mopatuo si Allan kanunay siyang molakaw panahon sa kagabhion aron pagpamisita ni Barbara.
Usa ka gabii niana, wala si Barbara sa gipuy-an niini. Mipauli si Allan nga nagminghoy sanglit wala man niya makita si Barbara nga gimanggad sa iyang dughan.
Sa nagkaduol na si Allan sa balay ni Mano Badong, nalantawan niya ang mga tawo nga nagdalag mga sulo. May gigukod sila nga baboy ihalas. Nagbitbit sila’g mga sapang nga ginama sa tinalinsan nga bagakay.
"Patya ninyo ang mangtas!" nadungog ni Allan ang singgit ni Pesto, ang hepe sa mga tanod sa Cajawaan.
Gibangkaw sa mga tanod ang baboy ihalas. Natusak kini sa daghang samad. Miligdas kini sa yuta. Ang lawas sa mananap gitaopan sa daghang tinalinsan nga kawayan. Si Allan midali pagduol sa nahimutangan sa mananap. Niining tungora, gialirongan na sa mga tanod ang nahimutangan sa mananap nga ihalas.
Nakita ni Allan nga mikirig ang mananap. Unya nahasiga ang iyang mga mata sa iyang nasaksihan. Ang baboy ihalas inanay nga nausab. Nahimo kining tawo. Usa ka babaye. Ug nakugang si Allan dihang iya kining nailhan. Si Barbara!
Naglisod si Allan sa pagtuo. Apan karon, inanay na niyang nasabtan ang gisulti ni Barbara .... nga dili sila angay sa usa’g-usa. (Kataposan)