Balik sa Uno

Gipangita ko ang akong bana, si Dino. Kalit lang siyang nahanaw pagkahuman sa kinan-anay. Namauli na ang mga bisita, ang nagtikaw-tikaw sa among balay mao na lang ang mga pinalihog. Nanghipos sila sa mga kagamitan sa pagpangluto, ingon man sa mga plato, kutsara ug tinidor.

"Hain man si Papa, Ma?"

Nasugatan ko si Myrna, ang kamanghoran namong anak ni Dino nga gikasal karon. Kauban niya si Celso nga iyang bana. Wala na sila magsul-ob og alang sa kasal, nakailis na sila og pangkaswal.

"Gipangita ko bitaw." Milingi-lingi ko.

"Mangadto na kami si Celso sa siyudad, Ma. Mananghid kami ninyo ni Papa."

"Bitaw. Ma."

Gitan-aw ko ang bag-ong magtiayon. Taga siyudad si Celso. Kauban ni Myrna sa trabaho sa banko. Tulo ka magsuon sila si Myrna. Ang duha niya ka mga magulang pulos na sab minyo ug tua sa siyudad mamuyo. Mitambong sila sa kasal karon ni Myrna ug Celso apan bag-o pa lang nga namalik sa siyudad.

"Dinhi lang kamo. Adtuon ko siya sa silong." Dayon kong talikod sa magtiayon.

Nakakita ko si Dino nga nagtuk-ong sa luyo sa among balay. Lawom kaayo ang gihunahuna. Mitupad ko sa paglingkod kaniya. Mitan-aw siya kanako.

"Nganong nia ka man dinhi, Din? Nangita sila si Myrna ug Celso nimo kay mangadto na sila sa siyudad." Gitutokan ko ang akong bana nga magul-anon.

"Nganong ingon man ani, Loreta? Biyaan na kita sa tanan natong mga anak? Kita na lang duha   dinhi sa atong balay sa lungsod."

Hisabtan ko na kun nganong nagmasulub-on si Dino. Tinuod nga mingaw na ang among kahimtang. Kami na lang tuod duha ang nahibilin sa among balay. Si Myrna nga maoy among kamanghoran naminyo na, ug mobiya na sab kanamo uban sa iyang bana. Apan nakasabot ko niining tanan.

"Balik sa uno. Ingon gyod niini ang mahimong kahimtang sa mga ginikanan, Dino. Dili nato mahimong hawiran o kuptan ang kinabuhi sa atong mga anak. Sa higayon nga sama niini, kinahanglang dawaton nato ang kamatuoran nga mobiya gyod kanato ang atong mga anak kun gusto na silang magbaton og kaugalingong pamilya."

"Sakit man god, Loreta. Sukad sa ilang pagka bata kita ang pag-amuma kanila. Kita ang nag-atiman. Apan karon, tua na sila sa laing tawo."

Mikatawo ko. Gusto kong lingawon ang akong bana.

"Aw, mao man gyod na ang mahitabo. Sa atong pagminyo, kita lang duha ang nagpuyo sa atong balay. Nakabaton tag mga anak maong nadaghan na kita. Moabot gyod kining panahona, Dino, nga kita na lang sab duha dinhi sa atong balay. Balik sa uno. Sabta kini, Dino. Ayaw kaguol kay moduaw ra sila kanato matag karon ug unya."

Nahilom si Dino. Mitutok siya kanako. Unya mipahiyom siya. Iya kong gigakos. Bisan sa among pangedaron nga saysintay singko, nagpabilin ang among pagmahal sa usag usa.

"Ang importante, Din, nga nia gihapon kitang duha. Nag-inunongay sa tibuok natong kinabuhi." Migakos usab ko sa akong bana.

"Oo, Loreta. Mao kana ang mahinungdanon. Nakasabot na ko. Nakasabot na."

Malipayon na si Dino. Giadto namo si Myrna ug Celso sa itaas sa among balay. Mapahiyomon sila sa pagkakita kanamo. (Kataposan)