Binuhi ikuyog inig pangabat

Hala, pangandam na mo, Socrates, Hugo, Adelina, kay mangabat na ta, mandar ni Inse Ikang ngadto sa tulo niya ka mga anak. Pasado na alas otso sa gabii ug mao na kini ang oras nga sila manglupad ug unya mangadto sa layong dapit o di ba diha ra sa silingang baryo aron anha ra pud mangabat ug unya mamalbal og tawo.

Matag adlaw’ng Biyernes sa gabii, manglupad gyud silang upat ug ilang iuban ang ilang mga binuhing langgam, iring ug sigbin. Silang upat manglupad samtang ang ilang mga binuhi diha ra sa yuta nga magdagan sunod kanila. Apan ning higayona medyo wala layhi si Socrates nga mokuyog nila ug ingon man si Adelina.

“Kapoy na kaayo ning atong gibuhat, Nay Ikang, uy,” nagkanayon si Adelina nga maoy ikaduha sa tulo niya ka mga anak ni Inse Ikang ug siya ra pud ang anak nga babaye.

“Mangundang na ta ining buhata, Nay, uy,” mitimang pud si Socrates nga ingon sa gibati nag kapuol ning ilang sitwasyon. “Maluoy ko sa biktimahon natong mga inosenteng tawo...”

“Hilom kamo! Sayod ba mo nga ang namatyan sa inyong amahan mao ang dunggab sa talinis nga bagakay? Gipatay ang inyong amahan sa way puangod nga mga tawo dinhi sa atong baryo busa manimawos ta, kun mahimo ang tanang mga lumolupyo dinhi sa atong baryo atong balbalon!” singaak ni Inse Ikang.

Dili kaliwat og ungo si Inse Ikang kun dili ang iyang bana nga si Ingko Tasyo. Mangtas si Ingko Tasyo ug dili moilag silingan, iya gyung abton ug unya balbalon basta motokar na ang iyang pagkaungo. Karon, dili na mouban sila si Socrates ug Adelina ug sila na lang si Hugo ang mangabat karong gabhiona. Tuod, kuyog sa ilang mga binuhing mananap namiya dayon sila sa ilang balay.

Unya nianang tungang gabii nangabat sila si Hugo ug Inse Ikang apan demalas kay samaran si Hugo ug himatyon kini. Sa nakita ni Adelina miminatay siya’g hilak kay naluoy siya sa iyang manghod nga may dakong samad sa kilid.

“Hu,hu, hu, hu, hu, kaluoy nimo, uy, dong Hugo, ingon bitaw ko nga dili ka na mokuyog ni Nanay Ikang aron way mahitabo nimo, tan-awa ron, misamot na gyud sa imong kaalaotan!” ug midanguyngoy na pud paghilak si Adelina ug miduyog sa iyang paghilak si Socrates nga iyang maguwang.

Samtang si Inse Ikang walay tingogtingog sa may daplin sa suok nga nagbarog.

Unya hilom nga nagsabot sila si Adelina ug Socrates ug kini mao ang pagpahilayo nila sa ilang baryo. Ilang biyaan ang ilang inahan nga puwerte nang mangtasa. Moadto sila sa usa ka layong dapit nga walay nakaila kanila ug didto magpuyo na silang malinawon ug magbag-o na sa ilang kinabuhi.

Karon, nia na sila sa usa ka layong isla. Si Socrates nanagat ug si Adelina maoy mobaligya sa mga kuha ni Socrates. Namuhi sila’g mga kanding, baboy ug uban pa.

Unya, nabalitaan nila nga namatay ang ilang inahan nga si Inse Ikang kay nadunggaban sa talinis nga bagakay. Apan wala na nila hatagi pag gibug-aton ang ilang inahan. Tungod kaniya namatay ang ilang manghod nga si Hugo.

Usa ka gabii nakugang si Adelina sa iyang nakita kay diha sa tugkaran maoy mibantang sa iyang panan-aw ang binuhi nilang langgam nga uwak, iring itom ug duha ka sigbin nga nagtuk-ong. Gitawag dayon ni Adelina ang iyang maguwang ug nakalitan pud ang iyang maguwang nga si Socrates sa nakita niini.

“Uy, nganong nakatultol man na sila dinhi sa atong gipuy-an, Adelina?” Mora’g naglagot si Socrates.

Unya mitan-aw siya sa iyang manghod ug tugob sa kalibog ang hitsura niini nga namulong, “Unsay atong buhaton niini, ha, Adelina, nga misunod na man ning mga impakto nato? Unsay atong buhaton?”

Ug mibalik siya sa sulod sa kuwarto aron kuhaon ang iyang pinuti aron iyang tagudtagoron kining mga binuhi sa ilang inahan nga mangtas. (Kataposan)