Mokapin na sa tuig nga nabiyuda si Lumen. Sa buhi pa ang iyang bana, maoy ilang panginabuhian ang pagpananom og mga lagutmon sama sa kamoteng bagon, kamoteng kahoy ug uban pa. Sa dihang namatay ang iyang bana, nagpanuigon na og 40 anyos si Lumen ug gipadayon niya ang maong panginabuhian inabagan sa tulo niya ka mga anak nga pulos mga babaye. Kun moabot na ang panahon sa ting-ani maibog kaayong magtan-aw ang iyang mga silingan sa mga kamote nga kadaghanan niini mga dagko ug bus-ok ang unod. Hinungdan nga dali kining mahalin.
Usa sa iyang mga silingan nga nagpuyo sa pikas nga bungtod, si Senyo, nga taudtaod nausab nga nabiyudo ug may gitago kining pagbati ngadto sa biyuda. Naghuwat lang siya’g higayon nga mapahayag ngadto sa biyuda ang hilom niyang pagmahal.
"Bisan og may edad na si Lumen apan may pagkabigot gihapon kinig lawas. Ang iya sab tinanom nga mga kamote unoran ug dagku. Nakadungog raba kog estorya nga may ilihi kuno siya sa iyang mga tanom nga kamote. Akong panid-an aron ako sab sundon kun mananom na ko’g kamote," ni Senyor pa sa iyang kaugalingon samtang nagtan-aw sa balay sa biyuda ibabaw sa bungtod.
Usa ka gabii niana, takdol kadto. Nagpahipi si Senyo sa usa ka punoan sa lubi dapit sa kamotehan ni Lumen.
"Anhi ko mag-atang ni Lumen sa iyang buhaton kay takdol ron ug sagad sa mga palihi itumong gyud og tingtakdol," matud ni Senyo sa iyang kaugalingon.
Tuod man, paglabay sa usa ka oras nakita niya si Lumen nga magsul-ob lang og duster nga nagpaingon sa may kamotehan nga hapit na mangunod.
Di kaayo layo sa nahimutangan ni Senyor, tataw kaayo niyang nakita sa dihang gihubo ni Lumen ang iyang duster. Nahasiga ang mga mata sa biyudo ug daw di mamilok nga nagtan-aw sa biyudang hubo ug way laing salimbong ang lawas niini.
Unya nakita niyang mihigda si Lumen sa kamotehan ug miligidligid. Wa makaagwanta si Senyo sa iyang nakita ug dali usab siyang naghukas sa iyang t-shirt ug purol. Miduol siya sa biyuda ug mitupad sa paghigda.
"Maayong gabii diha, Men. Mao diay ni imong sekreto nga maayo’g unod ang mga kamote?" sa biyudo pa ngadto kang Lumen.
"Ooy, Nyo? Kuyawan man lang ta nimo." Tubag sa biyuda nga dali untang mobangon apan kalit kining gigakos sa biyudo ug wa na makalihok.
"Ay'g kahadlok Men. Tudloan ko lang ikaw kun unsaon pagpalihi aron maglingkit ang kamote," ni Senyo pa ngadto sa biyuda nga maguwang lang sa hunghong ang iyang tingog. Wa na makatubag pa ang biyuda kay giukoban naman ni Senyo ang mga ngabil niini.
Silang duha nga parehong dugay nang wa makatilaw og gakus ug hawok sa ilang kanhi mga kapikas sa kinabuhi gianod sa ilang gibati ug nagligidligid sa kamotehan.
Ang kamingaw sa kagabhion gipulihan sa daw nag-abot nga ginhawa sa duha ka binuhat nga gikutasan sa talagsaong higayon nga wa lang nila palandunga. (Kataposan)