Alas singko sa hapon. Sulod sa opisina ni Mr. Ernesto Espino, manager sa GSIS, Cebu. Dili siya makapauli og sayo. Nagteks niya iyang duha ka anak dalaga nga nanan-aw sila’g konserto sa Ayala Business Center. Alas siyete sila pakuha.
Karon, wa na siya’y lingaw kay off office hours naman. Magpalabay sa oras kay maghuwat sa duha ka anak dalaga. Duha ka oras siyang maghuwat. Pagkalaay. Nagkalingaw siya’g duwa og mga games sa computer. Solitaire. Chess. Tetris, Pacman. Pili lang siya. Dihang gilaay pa gyud siya, nakahunahuna siya sa pagtan-aw sa mga record sa mga pensionado. Daw may nagtukmod niya nga ablihon ang files niini sa computer. Gusto lang siyang manan-aw og mga ngalan.
Dunay nakadani sa iyang pagtagad. Usa ka Cornelio Garay. Niretiro sa edad nga 65. Janitor sa City Hall sa siyudad sa San Sebastian. Niadto pang 1968 niretiro. Unya sige gihapong kobra sa pension. Dunay tseke matag bulan nga mauli sa opisina. Gitamlaan sa kumagko. Buhi pa gyud diay siya. Kuwarenta anyos na sukad sa iyang pagretiro. Sa ato pa, siyento singko anyos na siya karon. Nakuryoso ang manager. Gusto siyang makahimamat ning tawhana. Kun unsay iyang sekreto nga niabot man siya’g 105 anyos.
Sumala sa record, taga-Kintolimbo ning dakbayan si Mr. Garay. Gipasugoan niya’g tawo sa pagsusi hain ang balay ni Mr. Garay. Nadiskubrehan hinoon nga dugay nang patay siya. Gani gipakita ang sinugo sa manedyer sa lubong niini sa Kareta. Usa sa mga silingang niabay sa lubong ang nitudlo sa nitso didto sa Kareta. Matud sa sulat sa nitso, Born 1903 died 1988. 85 edad pagkamatay. Gisusi ni Mr. Espino ang tanang tseke nga gitamlaan gikan sa tuig 1988 hangtud sa 2008. Genuine ang mga tamla sa likod niini. "Dakong tanghaga!" tuaw ni Mr. Espino.
Nasayran ni Mr. Espino sa iyang pakisusi nga dunay bugtong anak si Mr. Garay. Usa na ron ka doctor. Ulitawong guwang. Bayoton. Bading ang maong doktor. Dunay klinika sa Green Meadow Medical Center. Bisag diyanitor lang ang amahan, na-doktor siya kay brayit.
Nakakuhag scholarship. Dugay nga kaminero ang amahan niya bisag way grado. Di kamaong mosuwat ni mopirma. Na-promote siya’g pagkadiyanitor nga sobra kuwarenta anyos sa serbisyo. Nagsugod lang iyang pension sa usa ka libo ka pesos. Hangtud niumento og dos mil, tres mil. Dayon karon, singko mil pesos na matag bulan.
Nibakasyon ang doctor pagkasayod nga dunay taga GSIS nga nagpakisusi kun buhi pa ba si Cornelio Garay. Balig usa ka bulan ang bakasyon ni Doctor Dante Garay sa Hawaii. Nasayran sa imbestigasyon nga ang maong doctor, maayong manambal. Daghan og pasyente. Apan kada gabii tua sa Casino. Way kuwarta. Ug kusog sang manglaki. Dili makontento sa usa lang ka live-in partner. Kun mopauli ang live-in partner sa ilaha, magdala ang doctor og laing tulo ka lalaki sa iyang panimalay.
Gisiksik ang iyang klinika kay nakakuhag search warrant ang imbestigador sa GSIS. Nahabilin man ang sekretarya sa doctor. Ug kada adlaw man ni-duty. Gisiksik ang tibuok palibot sa klinika. Nakita ang toong kumagko nga gipreserbar. Pihong kumagko ni Cornelio Garay. Gisulod og gamay'ng kahon. Nagkamansa pa sa asul nga bulok sa tinta sa stamp pad. Nagmatuod nga gigamit kini matag bulan sa pagtamla sa tseke nga moabot matag bulan sa address ni Cornelio Garay. Ang Special Power of Attorney para maka-cash sa banko si Dr. Garay, may tinuig nga kopya. Nahimutang ni tanan sa kinailadmang hunos dapit sa too sa lamesa sa doctor. Notaryado ni Atty. Renato Bote ang dokumento. Duna pa gyud diay monotaryo og patay o wa diha ang nagpirma.
Gialerto ni Mr. Espino ang airport police. Nga inig balik ni Dr. Garay gikan sa Hawaii, ipasikop na lang dayon. Nalutsan na siya’g warrant of arrest. Apan nakapahiyom ang mga imbestigador sa kamaru sa maong doctor. Tiaw mong giputol ang kumagko sa amahan aron lang makasige og kobra ang patay sa iyang pension ug sigeng mapahimudsan ang salapi sa nakaideya sa maong modus. (Kataposan)