Mangalagkalag ta, Gaw

Ala-una pa gani sa hapon, didto na ko sa sulod sa simbahan sa Santo Rosario sa siyudad sa Sugbu. Kay adlaw'ng Biyernes ug bisperas sa Kalagkalag, gituyo ko nga sayong misulod sa simbahan aron pagtambong sa unang hapunon nga misa.

Kay alas dos pa man sugdan ang unang hapunong misa, miluhod ug nag-ampo ko atubangan sa lingkuranan. Gipiyong ko ang akong mga mata. Hibatyagan ko nga may mitupad nakog luhod. Igo nga nahuman ang akong kinasingkasing nga pag-ampo sa Ginoo, mitarong kog lingkod sa lingkuranan ug gilingi ang akong tupad nga naglingkod na usab ug hugot nga nagtutok na usab diay kanako.

"Gaw Marman! Ikaw man diay ni! Musta...?" tuaw nako nga mipikpik dayon sa akong ig-agaw nga haruhay na og kahimtang sa among baryo sa probinsiya, kay inilang suplayer og mga sliced nga mga bato sa dagkong mga stone craft factory sa siyudad sa Mandaue ug Lapulapu.

"Daan pa gyud ko nga ikaw sab ni, Gaw Rey! Ako ni, uy! Mangalagkalag ta sa amoa sa probinsiya, Gaw! Ugma ha? Kay dugay nang katuigan nga wala na gyud ka mahaduaw sa balay!" nagpahiyom si Agaw Marman nga mikihat nako.

Nagkumostahay mi sa sulod sa simbahan. Sakto gyud si Agaw Marman, nga dugay na gyud nga panahon nga wala nako mahiduaw sa among baryo panahon sa Kalagkalag nga maoy labing sadya nga okasyon sa probinsiya. Tungod sa kaapiki sa pinansyal nga panginahanglan uban sa akong pamilya nga gibuhi lang nako sa natad sa panulat (free lancer ko nga writer), wala na gayud ko makapangalagkalag ug makapanagkot sa sementeryo sa among baryo. Wala na sab ko makaduaw sa balay sa igsoon kong magulang babaye.

"Mangalagkalag ta, Gaw! Ugma, duawa baya kos balay!" subli kong gipasidan-an ni Agaw Marman, dihang una siyang migula sa simbahan sa Santo Rosario nga wala na mohulat sa unang misa sa hapon. Haskang tayminga gyud sa among panagkita sa bisperas sa Kalagkalag.

Pagkaugma, human makapananghid sa akong asawa ug mga naak, misakay ko sa usa ka bus pasaheroan aron mangalagkalag sa probinsiya. Gituman ko ang imbitasyon ni Agaw Marman. Gawas pa, gusto sab ko nga makapanagkot og kandela sa lubong sa akong mga ginikanan. Ug gusto sab ko nga makaduaw sa pinuy-anan sa magulang kong babayeng igsoon nga naminyo na ug maoy nagtikad sa kabiling banika.

Apan hilabihan kong kurata sa balita nga akong nasayran gikan sa magulang kong babaye sa paghiabot nako sa probinsiya nianang pagka-udto.

"Patay na si Marman, Rey! Gahapon siya nabugtoan sa gininhawa didto sa pribadong ospital sa siyudad nga gidalhan niya. Nalimbuwad sa kimba ang ten-wheeler niyang trak-de-karga nga puno sa sliced nga mga bato nga ibiyahe na unta sa siyudad! Gihaya karon siya sa ilang balay nga atol gyud sa Kalagkalag...!" asoy sa igsoon kong magulang babaye.

Nanlimbawot ang tanang balhibo ko sa lawas. Kinsa bay magdahom nga patay na diay si Agaw Marman kagahapon nga puwerte pa man namong estorya sa sulod sa simbahan sa Santo Rosario ug nagkasabot pa gani ming duha nga mangalagkalag karong adlawa?

Midiritso kos balay ni Agaw Marman. Atubangan sa iyang haya, wa ko kapugngi ang pagkibot sa akong baba.

"Gaw, ania na ko! M-mangalagkalag ta, Gaw...!" (Kataposan)