Rason nganong di magpabuhi

Naabli ang pultahan sa prisohan. "Bino Igmat!" Gisangpit sa warden ang batang piniriso. "Natapos na imong sentensiya. Makagawas ka na."

Apan ingon sa walay nadungog ang 12 anyos nga lalaki. Nagpabiling naglingkod sa iyang gisiong teheras. Sa iyang hitsura makita ang tumang kawili sa maong lugar. Ingon sa dili siya gustong mobiya.

"Bino Igmat, nakadungog ka ba?" Medyo may kaisog na ang tingog sa warden. "Gawasnon ka na. Ug mahimo nang mobiya ning imong atob."

Wala gihapon mokibo ang bata. Nanglugmaw hinuon ang mga mata niini. Unya mitan-aw sa polis ug mihangyo. "Tsip, mahimo ba nga dili na lang ko mogula?"

Naisa ang kilay sa warden. Nahibulong. Ang ubang mga piniriso gusto man ganing makapuga unya kining bat-ana, gustong magpabilin? Ngano kaha?

Isnatser sa dalan Colon si Bino. Ang aseras maoy gihimo niyang katulganan. Mga biyang pagkaon sa basurahan maoy iyang gisaligan panahon sa kagutom. Unya kun wala siya’y makitang salin sa mga dato sulod sa gilangaw nga trash box sa kadalanan, anha na siya mapugos sa pagpanglabni’g mga bag aron aduna siya’y mapalit og tambal sa kahilab sa iyang tiyan. Sama niadtong usa ka higayon nga sa iyang pagpang-isnats, may polis diay ug nadakpan siya.

Usa ka tuig kapin ang sentensiya. Sanglit natapos na, pagawason na lagi siya. Apan dili ... dili siya mogawas. Butang nga gikalibogan kaayo sa warden.

"Taym pa ra god. Unsa bay imong rason nga gusto man kang magpabilin dinhi ha? Unsa, hadlok kang isalbids inig gawas nimo?" Pangagpas sa warden. Kay niining bag-o halso tanang gibuhian labi nag pinaagi sa piyansa, ang tanan gipatay sa mga tigbira, kinsa hangtod karon wa pa gyod mailhi.

"Di na mao, Tsip." Pintok niyang tubag.

"Kun dili, unsa man gyod diay ang bug-at nimong rason?" Nangawot na sa tingkoy ang warden.

"Nindot man god dinhi, Tsip. Kay ang pagkaon libre. Di gyod ko magutman. Samtang didto sa gawas, kuykoyon pa nako sa basurahan. Unya, usahay wala pa. Anhi na lang ko magpakatigulang dinhi. Ug intawon tugoti ko. Kay kun imo gyud kong pugson sa pagpagawas, Tsip, mangawat man lang gihapon ko ba. Aron mapriso na sab. Ug ang tumong usa ra: aron lang pirmeng makakao’g libre, makatulo sa usa ka adlaw."

Natiurok ang warden sa iyang nahimutangan pagkadungog sa pamahayag ni Bino. Huyhoy ang iyang mga abaga nga misirag balik sa selda ang kaganinang giablihan. Samtang didto sa iyang alimpatakan nagbalikbalik sa pagpatim-aw kining pangutanaha: "Mao kaha kini ang hinungdan nganong sulod-gawas lang dinhi sa karsel ang mga badlongon? (Kataposan)