Miligdong ang panagway ni Ryan. Unya nabasa ko ang sihag sa kapait nga miluta sa pagkulismaot sa iyang nawong. Gibuhian niya ang usa ka lawom nga panghupaw.
"Nagbudhi usab ang akong inahan ngadto sa akong amahan," misugod pag-asoy si Ryan. "Usa lang ka security guard ang akong amahan. Alas tres sa hapon ang iyang duty ug buntag na siyang mopauli sa among gipuy-an. Wa lang siyay kasayoran nga nagluib si Mama sa ilang kaminyoon. Apan ako, bisan sa kalinghod pa sa akong kabuot niadtong panahona, nakasabot na sa gihimo ni Mama. Inig lakaw ni Papa, pasudlon dayon ni Mama ang iyang kabit. Sa sulod mismo sa lawak nila ni Papa buhata nila ni Mama ug sa kabit niya ang paghugawhugaw sa kaminyoon nila ni Papa."
"Mora sab diay og ilaga ang imong Mama," nakaingon ko. "Kun wa gani ang iring, ang ilaga maoy magduwa."
"Mao gyod. Hangtod nga usa ka higayon niana, sayong mipauli si Papa kay naglain ang iyang lawas. Naabtan niya si Mama ug ang kabit niini sulod sa ilang lawak. Tungod ba kaha sa gibating kalagot, gipusil ni Papa ang kabit ni Mama. Wala pa matagbaw, gipatay sab niya si Mama. Napatay gyod sa akong amahan ang duha ka mabudhion pero nabilanggo sab siya kay nangusog man ang tubigtubigan mga kabanay sa kabit ni Mama sa pagpabilanggo kaniya."
"Luoy sab diay ang imong kaagi. Nahimo sab nga makaluluoy ang imong amahan gumikan sa salawayong binuhatan sa imong inahan."
"Tinuod kana. Tungod kay wala na man kamiy mga kabanay dinhi sa Sugbu kay taga Mindanao man ang among kaliwat, gisagop ko ni Padre Miguel nga maoy kura paruko sa Consolacion niadtong panahona. Siya nay nagpaeskuyla nako. Hangtod nga gihimo ko niyang sakristan. Kauban ko niya sa tanan niyang mga lakaw."
"Daan pa lagi gyod ko..."
"S-sa unsa?"
"Nakita ko na ikaw sa una. Taga Consolacion man ko." (Sumpayan pa)
