Nagpakasal si Imok sa uyab niyang Ungo

Panadtaran, San Fernando, Cebu

Maoy hiabtan ni Nang Biday ang iyang anak nga ulitawo nga si Imok nga naghigda sa katre nilang kawayan nga diha ra mahimutang duol sa aparador nilang karaan.

Sa tan-aw ni Nang Biday morag dunay problema kining iyang anak kay dili man god ginhapon nga niining mga orasa maghigdahigda pa kini dinhi sa ilang balay. Sagad tua na man kini sa iyang uma didto sa may daplin sa sapa. Unya, maoy nalingian ni Nang Biday nga nag-ubo na kini sa paghigda. Busa, iya kining giduol ug gipangutana kun may gipamatyag ba kini sa iyang lawas apan mitubag kini nga maayo man ang iyang lawas.

“Mora ka man god og nagluya, undo,” hinay nga sulti sa inahan. “Kaingon ko man god tog dunay nakahasol sa imong hunahuna...”

Gikang nag-ubo mibali si Imok sa paghayang ug dayon may gisulti kini kang Nang Biday. Matud pa niini, “Nay, magminyo na ming Franca...”

Nahakalit paglingi si Nang Biday sa pagkabati niya sa gisulti ni Imok. Mao diay nga luya kaayo kini karong adlawa kay gusto nang magminyo. Dili man unta siya supak nga magminyo si Imok apan dili siya gusto nga si Franca ang mamahimo niining asawa kay kaliwat kini og ungo.

Dugay na kining maong tabitabi nga iyang nahibaw-an. Bata pa si Nang Biday niadto nakahibawo na siya sa matang sa pamilya sa mga ginikanan ni Franca ug labi na gyud ang mga apohan nila nga mangabat kuno bisag buntag sayo pa.

“Aw, wa nay problema, Undo, uy, pero kun si Franca ang imong gustong minyoan, dili ko mosugot,” midiyong ang nawong ni Nang Biday.

“Tungod ba sa tabitabi, Nay, nga kaliwat og ungo sila si Franca? Abi nimo, Nay, wala na roy ungo, uy, kanang giingon nga mga ungo panahon pa na kaniadto sa mga karaan, pero karon wala na kana,” miigham si Imok.

“Aw, basta kay gisultihan tika, kay si Franca mao man ang babaye nga akong gimahal. Kugihan siya, Nay, ug buotan pa gyud, naa kaniya ang hiyas nga akong gipangita, ang hiyas sa babayeng banikanhon...

Tuod man, way nahimo si Nang Biday. Unsaon man, biyuda na siya ug dili na makabuot sa gusto sa iyang anak. Maayo unta tog buhi pa ang amahan ni Imok kay matabangan nila’g tambag kining ilang anak nga dili makigminyo sa anak sa gidungog nga ungo.

Gikasal gyud sila si Imok ug Franca apan dili sa simbahan kun dili didto sa buhatan sa mayor sa ilang lungsod. Didto una motipon si Imok sa balay nilang Franca miyentras tanto nga wala pa silay balay, tingali nakasabot pod si Imok nga dili gusto si Nanay niya Biday kang Franca.

Milabay ang duha ka buwan. Unya, usa ka gabii, nahibulong si Biday nga duna nay magwakwak nga maglabaylabay matag  gabii diha sa ilang tungod. Matag gabii gyud ang tingog sa wakwak. Unya, usa na usab ka gabii may tingog na usab sa wakwak ang iyang nabati ug diha  na sa ilang atop mitugdon ug unya misangpit kini kaniya nga nagkanayon, “Nay, nay Biday, ako ni si Imok, imong anak, pasayloa tawon ko, Nay, kay na-ungo na ko ron, gipatakdan kong Franca nga akong asawa. Wak! Wak! Wak!” -- Kataposan