Balay sa tambubuan

Nagkapuliki si Binog sa pagpamungil sa mga hinog nga bunga sa kaymito didto sa kinaibawbwan nga punoan niini. Paspas ang iyang pagkaon sa tam-is nga mga hinog nga bunga sa kaymito. Buot niyang tagbawon ang iyang kaugalingon. Unya, milatay na usab siya sa mga sanga sa nagsanggaka nga punoan sa kaymito. Gipili ug gipungil na usab niya ang dako ug sinaw nga hinog nga bunga.

Apan kalit lang nga may mihadyong sa iyang ulohan. Buyog! Morag hugonghugong sa tabanog ang tingog sa naglupadlupad nga buyog sa ibabaw nga bahin sa kaymito. Nahasiga ang mga mata ni Binog. Haduol sa sanga sa gipungil niyang hinog nga bunga sa kaymito, may nagkumbitay nga sama  gyud ang porma sa apa sa ice cream. Balay sa tambuboan! Pastilan, natandog diay niya ang balay sa tambuboan, maoy hinungdan nga pungot kaayo ang buyog nga naghadyong sa paglupadlupad. Ug...

"Aguroyyyy!" nakatuaw si Binog sa tumang kasakit dihang nabatyagan niya ang pag-ikos kaniya sa tambuboan, human kini mopreno sa iyang agtang. Hilabihang sakita sa inikusan sa maong matang sa buyog! Monas ginhawa nga gipugngan ni Binog ang iyang pagsiyagit sa kasakit, aron dili siya madunggan sa iyang Lolo Anong ning udtoha, nga nagpahulay ug nahikatulog sa payag niini.

Ang iyang Lolo Anong mao ang tag-iya sa duha ka punoang kaymito sa banika nga namungingi sa daghang mga bunga. Ang maong duha ka punoan sa kaymito nakatabang sa kaharuhay sa lahutay nga pagpuyo sa apohan ni Binog sa matag tigpamunga niini. Ang iyang apohan aduna nay suki nga taga lungsod nga mao nay mopalit sa tanang hinog nga mga bunga sa kaymito sa iyang apohan.

"Lo, daghana na'g hinog nga bunga sa imong kaymitohan, uy! Naa ay, namungingi na ang mga sinaw nga bunga! Tistingan nato'g tilaw, Lo!" hangyo ni Binog sa iyang Lolo Anong, matag hapon nga mahiuli na siya gikan sa eskuylahan. Grade six na si Binog, ug matag gabii, anha siya maghigdaan sa payag sa iyang Lolo.

"Wa pa nako kalihii sa pagpupo ang mga hinog sa bunga, Dong Binog! Huwat lang gyud sa adlaw sa tingpupo na, kay matagbaw ra lagi ka! Ugma, sungkoon ko na ang suki nako nga maoy mopalit sa tanang hinog nga bunga. Ayaw gayud supaka ang gibaod ko nimo aron di masuhong ang maayong pagpamunga sa duha ka punoan kong kaymito...!" mao kini ang pasidaan ni Lolo Anong kang Binog kaganiha, human sa ilang paniudto dihang mihangyo na usab siya nga motilaw sa hinog nga bunga sa kaymito. Kay adlaw'ng Sabado ug way klase ang eskuylahan, ganahan gayud si Binog nga moistar sa banika uban sa iyang apohan. Sa dihang napiho na ni Binog nga nakatulog na ang iyang apohan niadtong udtoha, nakahukom siya sa pagsaka sa usa ka punoan sa kaymito. Motilaw gayud siya sa hinog nga bunga sa kaymito. Gisupak gayud niya ang pahimangno sa iyang apohan.

Mihaguros sa pagdailos pagkanaog si Binog sa punoan sa kaymito. Ang kangutngot sa inikusan sa tambuboan, padayon nga nanguyamang na sa iyang nawong. Inanay na nga mihuboy ang iyang nawong. Daw napikot na ang pikas niyang mata! Ug unya, nahagsa siya sa punoan sa kaymito. Nagping-it siya sa tumang kasakit.

May mga kamot nga nabatyagan niyang midagpi sa iyang abaga, samtang nagyaka siya sa punoan sa kaymito. Miyahat si Binog. Sa naghiyong niyang pikas mata nga morag nadakdakan sa kumo ni Manny Pacquiao, naklaro sa hubag niyang mata ang iyang Lolo Anong nga nahigmata ug mikanaog na diay sa iyang payag. Naglingolingo ang iyang Lolo nga nagtan-aw kaniya.

"Gipasidan-an bitaw tika nga ayaw unag katkat ug panguha og hinog nga mga bunga sa kaymito. Tan-awa, natagak nuon ka, Dong Binog! Pagkahubaga nuon sa nawong mo nga napakong sa punoan sa kaymito...!"

Igo lang nga miduko si Binog. Wa lang masayod ang iyang Lolo nga giikusan siya sa buyog nga tambuboan nga nagbalay diay sa ibabaw sa punoan sa kaymito. – Kataposan