'Sine-Sine' nakapahimugso'g balak

Buwan karon sa mga kasingkasing apan dili lang alang sa paghigugma sa aspetong romantikanhon. May mga tawo nga gitagana ang usa ka bahin sa ilang kasingkasing alang sa natad sa arte ug kultura. Kana bang kong sa Tinagalog pa, "sining at kalinangan".

Sa unang higayon, gitamod ang selebrasyon sa Pebrero isip National Arts Month pinaagi'g mga ceremonial centers sa Luzon, Visayas ug Mindanao. Dinhi sa Visayas, ang Cebu maoy gitudlong sentro sa selebrasyon ug ang National Commission for Culture and the Arts maoy nangulo niini. Ang gitudlong coordinator sa Visayas Center mao si Marlinda Angbetic Tan, ang executive editor sa The Freeman Lifestyle section.

Ug sa unang higayon, ang atong mga local artists nidagkot og mga sulo nga nagsimbolo sa pito ka natad sa arte - drama/theater, dance, visual arts, literature, music, architecture/allied arts, ug cinema - diha sa Cebu Provincial Capitol grounds niadtong Sabado dungan sa naandang pagsaulog niini sa National Capital Region.

Tuyo sa maong kasaulogan nga paladman pa ang atong pagsabot ug paghangop sa mga damgo, tingusbawan, ug ideyalismo sa mga local artists. Sila nga nangunay pagtuboy sa kadagaya sa gitawag og Pinoy artistry aron kini padayong mamuwak.

Alang kang Archie Uy, ang electric guitarist sa Bisrock band Aggressive Audio, ang selebrasyon usa ka inspirasyon alang sa paghuman sa unang bahin ning tuiga sa repackaging sa ilang album nga iyang giprodyus og mga kanta gihan-ay.

Sa dihang mitikang si Archie isip dinapit sa tulumanong "BisrocKabataan" sa 93.1 Smash FM, iyang gi-anunsiyo ang pag-record pag-usab sa ubang mga kanta sa ilang unang album, ang "Pwerteng Lingina" (yepz, kadtong ang hapin duna'y hulagway sa gidagkotang kandila) nga dako ang impact sa Bisrock scene. "Sa una man gud pag-record namo ana, dinali-dali lang and then mostly mga sini-aw lang gud nga kanta kay kani laging kinsa ma'y magtoo ba nga hangopon sa kadaghanan nga ubay-ubay sad gud ni-reject ana pagsubmit nako ana sa mga stations kay dili daw mo-fit sa ilahang format," paglantaw pagbalik ni Archie. "Now we are bent on rearranging some of the songs, employing available technology and new equipment I purchased on my return here from the US," mao kini ang uban pang mga detalye nga iyang gibutyag atol sa tulumanon sa kahanginan.

"And as this is National Arts Month, naglaum mi nga ang among efforts would somehow be noticed and appreciated. Despite criticisms, we believe this is the kind of sound today's generation of Sugbuanos would want to hear. Kay bisan unsaon namo sad pagpakatap ani kon di gyud i-patronize sa mga listeners wa gyud sad ta'y paingnan, di ba?," niya pa.

"I hope lang gyud nga we gain the respect of other artists nga sila mismo moila sa artistry sa Bisrock and think twice sa ilang pagtawag ani'g mediocre labi na kon wala sila'y standard for mediocrity nga gi-set," panawagan ni Archie.

Gawas sa mga nagkalain-laing mga pasundayag nga gi-montar karong buwana isip pagtamod sa National Arts Month, nakakablit sa akong pagtagad ang usa ka balak nga nahimugso gumikan sa kanta sa Bisrock pioneer band Missing Filemon nga giulohan og "Sine-Sine".

Si Raymundo Domingo "Gikom" Crystal sa Touch Mobile nagpadala nako'g e-mail niadtong miaging semana sa iyang tinguha nga mapatik, bisan pa man dili Binisaya ang maong natagik niyang balak, tungod sa inspirasyong nahatag sa Missing Filemon. "It was event organizer and former insider of the early local band scene Wigi Colmenares who told me to listen to the song to be able to appreciate, and then after that this poem was born," he said. "Hope I could also write in Sugbuano one day. Magbalak-balak sad ko kay mas nindot gyud paminawon or basahon ang Binisaya," niya pa.

"Dugay na ko sige suwat-suwat og mga poems nya for the very first time na-inspire ko'g banda. Kini tungod kay lokal man gud sila. Mas maka-relate ko. Dugay ko sa Manila and familiar ko's mga banda pero tungod kay Tagalog man dili kaayo moagay ang gitawag og creative juice. Karon ra gyud ni mahitabo, sa pagkadungog nako sa Sine-Sine."

Ang musikang gitagik sa Binisaya mao usab ang nakapatukmod ni Gikom nga manghiling sa diksyonaryo kon dili na niya masabtan ang ubang termino. "Sama pananglit anang nidan-ag, sa una maglisod ko'g sabot ana. Karon either Cebuano Wikipedia ko mokonsulta or dictionary nga Binisaya. Magtoon na gyud ko'g Binisaya para sunod nakong balak mas bug-at na kay reflection na's akong pagkalumad nga Sugbuanon," panapos ni Gikom.

(Ang balak nga Ininglis mabasa sa hulad karon sa The Freeman Entertainment