Alas ang konsumidor

Karong nitidlom nang presyo sa lana sa merkado sa kalibotan, nga sa labing uwahing ihap niabot nag kapin sa $50 ang tidlom sa niaging duha ka buwan, nganong wa pa man mous-os ang plitehan? Karong gilaslasan na sa lokal nga mga kompaniya sa lana ang presyo sa ilang mga produkto, nganong wa pa man motidlom ang presyo sa inadlaw natong mga palaliton?

Ang kinaham nga tubag sa mga drayber ug mga magpapatigayon: Ang us-os di pa ingon ana kadako; gawas pa, ang plitehan o presyo nga ilang gipahamtang karon nanukad sab sa kamahal sa spare parts sa mga sakyanan ug mga sangkap sa produksiyon sa mga pabrika.

* * *

Ang di nila isulti nato mao ni: Tinuod ang pasidaan sa atong katiguwangan-nga ang presyo morang lastiko, nga kun masugdan nag inat lisod na kaayong pabalikon. Sa ato pa, ang presyo ug plitehan kun mapasakaan na gani lisod na kaayong birahon pagbalik sa ubos.

Ang mga magpapatigayon way hunong sa paningkamot pagpadako sa ilang ginansiya. Nga ang labing sayon nga paagi mao ang pagpataas sa presyo. Ang bugtong makapugong nila pagpatuyang pagpasaka sa ilang presyo mao ang katakos sa mga konsumidor pagbayad. Karong nakahibawo na silang makaabot diay’ng mga konsumidor sa mas taas nga presyo, nganong laslasan pa man ang ilang ginansiya?

* * *

Kun mao, nganong nius-os man lagi ang plitehan dinhi sa ato? Kana tungod sa kampeyon sa mga pasahero sa Sugbo nga taguon lang nato sa ngan nga Atty. Manny Iway. Tungod sa iyang kasinatian pagka regional manager sa LTFRB niadto, sa way paghisgot sa pagpa-pogi sa mga opisyal sa kagamhanan, nakatilaw tag us-os sa plitehan pila na ka tuig ang nilabay.

Mahimong magmalampuson na ang bag-ong petisyon ni Iway pagpaus-os na sab sa plitehan. Bisan ang mga drayber ug operators uyon. Apan nihangyo sila nga P1 lang, inay P2 nga maoy gipangayo ni Iway. Ug ang pagpakabana ni Iway nakadasig na gyod sa nagpakabanang mga konsumidor pagtukod og pundok nga tinuoray gyong manalipod sa ilang mga katungod.

* * *

Apan ang atong kasinatian sa pag-usab-usab sa presyo sa lana nakatudlo nato og leksiyon. Nga kun ato lang makat-onan mahimong makahatag og kaayuhan nga mas malungtaron kay sa gipakigbisogan nilang Iway ug kaubanan.

Nilayat ang presyo sa lana ug gikahadlokan ganing moabot og $200 matag baril tungod sa pagsulbong sa konsumo sa China ug India. Apan nitidlom ni ngadto sa $92 matag baril karong semanaha tungod sa pagtidlom sa demanda sa Estados Unidos.

Sa ato pa, buhi ang “law of supply and demand.” Nga kitang mga konsumidor maoy tinuod nga hawod. Nga kun di ta mamalit, mous-os ang demanda ug mous-os diay’ng presyo. Ug nga ato diay’ng masilotan bisan ang labing dagko nga hakog nga mga patigayon.

* * *

Email: [email protected]